بازنگري رمز تنبيه اول نمط نهم اشارات و تنبيهات در تبيين عدم صحت انتساب تصنيف سلامان و ابسال به ابن سينا

Revisiting the Secret of the First Admonition of the Ninth Namat of Esharat O-Tanbihat in Refusing the Ascription of Salaman O-Absal to1 Avicenna

در پي تشكيك و معارضه فخر رازي با موضوع اشاره رمزي ابن سينا به قصه رمزي-تمثيلي سلامان و ابسال در تنبيه اول از نمط نهم انتشارات و تنبيهات، خواجه نصير در رد ادعاي او به تاويل قول ابن سينا به روايتي از سلامان و ابسال پرداخت كه آن را موافق قول ابن سينا يافته بود. جوزجاني نيز قصه سلامان و ابسال را در رديف آثار ابن سينا آورده و ابن سينا هم در رساله قضا و قدر به نام «ابسال» اشاره كرده است. با توجه به اين شواهد مي توان به طور تلويحي، روايت دو برادر سلامان و ابسال را از قصه هاي رمزي-تمثيلي ابن سينا تلقي كرد. پس از اين اقدام خواجه نصير، شارحان متاخر اشارات و تنبيهات و ديگر آثار ابن سينا، بي هيچ تحقيق، و صرفا به اعتبار ادعاي خواجه نصير، روايت سلامان و ابسال خواجه نصيري را سومين قصه رمزي-تمثيلي ابن سينا تلقي كردند؛ درحالي كه براي اين كار، جز ادعاي نامستند خواجه نصير هيچ سندي نداشتند. اين پژوهش اين تلقي را رد و اعلام مي كند كه ابن سينا هيچ قصه اي با عنوان «سلامان و ابسال» تصنيف نكرده و مشاراليه او در تنبيه اول از نمط نهم اشارات و تنبيهات نيز، نه روايت خواجه نصير از قصه سلامان و ابسال كه اسطوره سلامان و ابسال يوناني الاصل ترجمه شده توسط حنين بن اسحاق بوده است.

Following the conflicts and doubts cast by Fakhr Razi on Avicenna’s symbolic reference to the symbolic-allegorical tale of Salaman O-Absal in the first admonition of the ninth Namat of Esharat O-Tanbihat, Khajeh Nasir, in refuting this claim, expounded on Avicenna’s accounts through a narrative of Salaman O-Absal which he had found consistent with Avicenna’s remarks. Jozjani also mentions Salaman O-Absal in Avicenna’s works and Avicenna makes a mention of “Absal” in his “Ghaza O-Ghadar” treatise. Considering the existing evidence, the tale of two brothers, Salaman and Absal, could be considered as Avicenna’s allegorical-symbolic tales. After Khajeh Nasir, other commentators of Esharat O-Tanbihat and other works of Avicenna, considered Khajeh Nasir’s Salaman O-Absal as the third allegorical-symbolic tale of Avicenna; merely relying on Khajeh Nasir’s statements and without further explorations; while there were no documents other than the unsubstantiated claims made by Khajeh Nasir. This study, through providing firm evidence, refutes such an assumption and declares that there is no tale entitled Salaman O-Absal written by Avicenna. Besides, the mentioned first admonition of the ninth Namat of Esharat O-Tanbihat is not Khajeh Nasir’s narration of the tale Salaman O-Absal but, actually, is the legendary Greek tale of Salaman O-Absal translated by Hannis Ibn Ishaq.