پيامد حمله مغول و حاكميت ايلخانان بر سنت علمي در ايران

The Consequences of the Mongol Invasion and Ilkhanate Rule on the Scientific Tradition in Iran

از يورش مغول و حاكميت آنان بر ايران همواره به عنوان يكي از علل افول دانش در اين سرزمين ياد شده است. اين پژوهش بر آن است كه با استفاده از رويكرد توصيفي- تحليلي، تاثير حمله مغول و حاكميت ايلخانان را بر سنت علمي در ايران مطالعه و بررسي كند و بدين پرسش پاسخ دهد كه در اين دوره سنت علمي نسبت به ادوار گذشته چه تغييراتي كرده و علل و پيامدهاي حاصل از اين تغييرات چه بوده است؟ نتيجه اين بررسي نشان مي دهد با حاكميت ايلخانان، سنت علمي در ايران تحت تاثير عوامل متعددي نظير تسامح مذهبي ايلخانان و استيلاي عقل گرايان بر نهادهاي علمي و آموزشي تغيير يافت. از همين رو در كنار علوم ديني، علوم عقلي در كانون توجه دانشمندان اين دوره قرار گرفت؛ چنان كه يكي از ادوار پررونق تاريخ ايران به لحاظ ساخت مراكز علمي و آموزشي و احياي دوباره فعاليت هاي علمي به ويژه در حوزه علوم عقلي رقم زده شد.

The Mogul invasion and their rule over Iran has always been mentioned as the cause of the decline of knowledge in this land. The present study seeks to find the impact of the Mongol invasion and the rule of Ilkhans on the scientific tradition in Iran, using the descriptive-analytical approach, and also to answer the questions such as what have changed in the scientific tradition in compare with the past ages and what have been the consequences of those changes? The result of this study shows that with the rule of the Ilkhans, the scientific tradition in Iran has been influenced by several factors, such as the religious tolerance of the Ilkhanates and the rationalist's domination, on scientific and educational institutions. Therefore, along with religious studies, the intellectual sciences also were the focus of attention of the scholars of this period. an‎d so, it was one of the flourishing periods of Iranian history in terms of building scientific and educational centers and reviving scientific activities, especially in the field of intellectual sciences.