مرسرايزينگ گرم پارچه مخلوط پنبه ـ پلي‌استر بررسي تأثير دماي حمام قليايي بر استحكام كششي، كاهش وزن و درصد جمع‌شدگي پارچه

Hot Mercerizing of Cotton/Polyester Blend Fabric Effect of Alkali Treatment Temperature on Ttensile Properties , Weight Loss and Shrinkage of Fabric

وجود نواقصي در فرايند مرسرايزينگ سرد كالاهاي پنبه‌اي، منجر به ابداع شيوه نويني به نام مرسرايزينگ گرم شد كه در آن از محلول سود در دماي بالا استفاده مي‌شود. مرسرايزينگ گرم به طور موفقيت‌آميزي در مورد مخلوط پنبه با برخي از الياف ديگر قابل اجراست. در مخلوطهاي پنبه ـ پلي‌استر، اين عمليات از طرفي موجب مرسرايزينگ در جزء پنبه شده و از طرف ديگر باعث آبكافت قليايي پلي‌استر مي‌شود. در اين مقاله، عمليات مرسرايزينگ با محلول هيدروكسيدسديم در 16 دماي مختلف از °c15 تا °c 90 با گام 5 درجه، در دو حالت تحت كشش و بدون كشش، بر روي پارچه مخلوط پلي‌استرـ پنبه با نسبت 65 به 35 انجام پذيرفت. پس از آن تأثير دماي حمام قليايي بر برخي از خواص پارچه نظير خواص كششي، كاهش وزن و جمع شدگي مورد بررسي قرارگرفت. عمليات مزبور موجب كاهش وزن در پارچه شده كه بخش عمده آن به جزء پلي استر موجود در مخلوط نسبت داده مي‌شود و با افزايش دماي حمام قليايي ميزان آن افزايش مي‌يابد. كاهش وزن حاصله موجب آزادي بيشتر نخها و در نتيجه بهبود آويزش و زيردست در پارچه مي‌شود وليكن از استحكام پارچه كاسته و باعث تضعيف آن مي‌شود، لذا بايستي مقدار بهينه اي براي دما در نظر گرفته شود. در عمليات قليائي در حالت بدون كشش، آزادسازي تنشهاي موجود در پارچه تا حدودي موجب بروز جمع‌شدگي در كالا خصوصاً در جهت تاري مي‌شود، ليكن نقش كشش در عمليات قليايي در خواص پارچه پنبه ـ پلي‌استر چندان حائز اهميت نيست.

The presence of defects in cold mercerizing of cotton goods led to the creation of a new method, called hot mercerizing in which caustic soda solution is used at a high temperature. Hot mercerizing is successfully used in cotton blended with some other fibers. In cotton/polyester blend fabrics, this treatment serves a dual purpose: subjectively, it imparts a silklike soft handle to the polyester and brings about mercerizing of the cotton. In this work, the mercerizing operation with caustic soda solution was performed on a 65/35 polyester/cotton fabric in sixteen different temperatures (from 15°C to 90°C), in two states: with tension and without tension. Finally, the effect of temperature of treatment on some properties of fabric such as tensile properties, weight loss, and shrinkage have been studied. Alkali treatment cause weight loss in cotton/polyester blend fabrics, the main part of the weight loss attributed to the polyester component of the blend. Increasing temperature leads to a corresponding increased in weight loss. The resulting weight loss leads to more yarn release and consequently, to the improvement of the drape and soft handle in the fabric. However, it decreases the tensile strength and causes weakness of the fabric, therefore, an optimum of temperature must be considered. In the alkali treatment, the internal stresses in the fabric can be released. Release of tension in the fabric causes shrinkage, particularly in the warp direction. The effect of tension on properties of cotton/polyester blend fabric is not considerable in alkali treatment.