بلاغت حذف در غزل سعدي

Eloquence of Deletions in Sa'di’s Sonnets

موضوع اين مقاله بررسي مقولۀ حذف در غزل‌هاي سعدي است. مدعاي اين جستار اين است كه حذف عناصر جمله از شاخص‌هاي برجسته در سبك سعدي است كه سخن وي را در ميان شاعران فارسي منفرد و يگانه ساخته است. فرض اين مقاله بر اين است كه يكي از عوامل ايجادي سخن «سهل و ممتنع» در سبك سعدي، حذف است. واژه‌‌اندازي، كاهش عبارت و حذف بند و جمله نشان مي‌دهد كه بلاغت‌ورزي او از رهگذر «نگفتن» است و نه «گفتن»؛ او با شگردهاي كاستن، سخنش را آراسته نه با افزودن. اين جستار براي اثبات اين فرض، انواع حذف و ارزش بلاغي، آنها را در غزل سعدي بررسي مي‌كند. حذف‌هاي سعدي را نوعي نادستورمندي هنري و در عين حال شاخصۀ سبكي وي قلمداد مي‌نمايد و اين شگرد را به لحاظ ارزش هنري و بلاغي‌اش در شمار صناعات دستوري بلاغت به حساب مي‌آورد.

The subject of this article is the art of deletion in Sa'di’s sonnets which is a distinguished factor in his style of poetry and what makes his poetry outstanding. This article is based of the fact that one of the important factors in Sa'di’s poetry and his style is “deletion”. Word deletion, phrase reduction, and verse deletion, demonstrate that the eloquence of his poetry is his “deletion” and not his “addition”. He has adorned his words with technique of “reduction” and not “addition”. The writer explains and proves how Sa'di’s deletion shows his masterful art and style and is considered a grammatical art in eloquence.