حل پارادكس آزادي در انديشه شهيد مطهري (ره)

در خصوص آزادي و ماهيت آن و ارتباطش با دينداري دو پارادوكس وجود دارد. اول اينكه آزادي يعني عدم محدوديت، اما هر گروهي براي آزادي محدوديتي قائل شده است. اگر آزادي اصل است و معيار همه چيز مي باشد، چرا در جايي بايد محدود شود و اگر محدوديت اصل است چه جاي سخن از آزادي؟ به هر حال، انديشه رايج اين است كه آزادي را فقط آزادي ديگران محدود مي كند و با مراجعه اي به انديشه هاي شهيد مطهري مي توان نشان داد كه اين نظريه، منطقا نامعقول است و تنها چيزي كه صلاحيت محدود كردن آزادي را دارد، هدفِ آزادي است. پارادوكس دوم در نسبت آزادي با دينداري است. اگر دين اجباري نيست (لا اكراه في الدين)، تكاليفي همچون جهاد و امر به معروف و نهي از منكر چه توجيهي دارند و اگر اساس دينداري بر تكليف است. چگونه مي توان از انتخاب آزادانه دين سخن گفت. شهيد مطهري مساله را با تفكيك آزادي فكر و آزادي عقيده حل نموده، اما برخي بر اين باورند كه اين سخن مصادره به مطلوب است ولي با توجه به مباني فكري اي كه ايشان در اين بحث اتخاذ كرده مي توان گفت اولاً تفكيك مذكور واقعا معقول است و ثانياً مي تواند پارادوكس مربوطه را حل كند.