مسؤوليت مدني قراردادي ناشي از عمل غير در حقوق ايران، فرانسه و حقوق اسلامي

The Contractual Civil Liability for Third Party Action in Iranian, French and Islamic Law

يكي از اصول مسؤوليت­ شخصي بودن آن است. با وجود اين مسؤوليت مدني به سمت توسعه‌ي قلمرو مسؤوليت‌هاي مدني ناشي از عمل غير دچار تحول شده است. مسؤوليت ناشي از عمل غير داراي اقسامي است كه «مسؤوليت مدني قراردادي ناشي از عمل غير» در عداد آنها مي‌باشد. عنوان اين نوع از مسؤوليت در قانون مدني فرانسه در تعهدات قراردادي و مسؤوليت قراردادي و قهري صراحتاً مطرح نشده است، اما به رغم اختلاف نظرها دكترين فرانسه اين مسؤوليت را از برخي مواد قانون مدني و ديگر قوانين استنباط كرده ودر كتب خود مطرح نموده است. در قانون مدني ايران نيز به اين مسؤوليت اشاره‌ي صريحي نشده است، ولي همانند فرانسه برخي مواد قانوني وجود دارد كه مي‌تواند متضمن همان تحليل‌هاي موجود در دكترين آنجا باشد. در مورد اين كه به رغم شخصي بودن مسؤوليت كه از «قاعده وزر» استفاده مي‌شود، قواعد كلي براي استنباط نهاد حقوقي«مسئوليت مدني قراردادي ناشي از عمل غير» در فقه وجود داشته و مي‌توان به كمك آن قواعد، احكام حقوقي مسائل مطرح شده را استنتاج نمود. در همين راستا دكترين حقوقي در ايران مي‌تواند با بهره‌گيري از فقه و حقوق تطبيقي و با استفاده از تجربه‌ي ديگر كشورها به ويژه فرانسه با تفسير برخي از مواد قانوني موجود، اقدام به طرح نهاد حقوقي «مسؤوليت مدني قراردادي ناشي از عمل غير» نمايد كه براي غنابخشي به حقوق مسؤوليت مدني ايران در اين مقاله به شيوه تطبيقي مورد مطالعه قرار گرفته است.

One of the responsibility principles is privity of the responsibility. However one of the developments in civil liability system is extending the liability institution toward civil liability for another person action. This kind of liability is divided into several types including contractual liability for third party action. In French law, this type of liability has not been mentioned explicitly in contract or tort law. Nevertheless, in spite of some divergences, the French doctrine has inferred it from some civil law and other laws articles and has proposed it in legal books. There is not such kind of responsibility In Iranian civil code which indicates it explicitly, but the same analysis which mentioned in French law can be proposed for Iranian law. As a result, the doctrine of Iranian law by comparative study and also by the using of the experiences of other legal system, particularly France, and by the interpretation of some articles of Iranian Code can pose "the contractual liability of another action institution" that has been studied comparatively in this article for enriching of Iranian legal system.