مطالعه تطبيقي ماهيت تعيين اجل در تعهدات قراردادي و براتي (ايران، انگليس، كنوانسيون ژنو و آنسيترال)

Comparative Study on the Nature of Determining a Due Date in Obligations Based on Contracts and Bills (Iran, England, Geneva Convention and UNCITRAL)

شناخت ماهيت توافق در تعيين اجل تعهدات قراردادي و براتي به منظور تعيين ضمانت­اجراي عدم چنين توافقي و همچنين ضمانت ­اجراهاي عدم اجراي تعهد در اجلِ تعيين­شده كمك خواهد نمود. در حقوق ايران چنين توافقي در تعهدات قراردادي اجمالاً در قالب شرط صفت تبيين مي­شود كه ضمانت ­اجراي عدم چنين توافقي، موجب حالّ محسوب­ شدنِ تعهد است. همچنين با توجه به قيد تلقي­ شدن يا نشدنِ اجلِ تعيين-شده نسبت به تعهد، به ترتيب ضمانت اجراي منتفي­ شدنِ تعهد و يا ضمانت ­اجراهاي عدم اجراي قرارداد را به همراه خواهد داشت. در حقوق انگليس نيز توافق در تعيين اجل، در قالب شرط ضمن عقد تبيين مي­گردد. ضمانت ­اجراي عدم چنين توافقي، اجراي تعهد در مدت زمان معقول است. همچنين در صورت عدم اجراي تعهد در اجلِ تعيين ­شده، با توجه به شرط اصلي يا فرعي قلمداد نمودنِ چنين توافقي، لغو قرارداد و يا مطالبه خسارت را به همراه خواهد داشت. در تعهدات براتي، از آنجا كه تعيين اجل، از اركان شكل­ گيري اين­گونه تعهدات به شمار مي­ آيد، ماهيتاً در قالب توافق بر اركان تبيين مي­شود. ضمانت اجراي عدم تعيين اجل در نظام حقوقي ايران، بطلان تعهد براتي است و در ساير نظا م­هاي مورد مطالعه (انگليس، كنوانسيون ژنو و آنسيترال) حالّ ­شدن اين­گونه تعهدات است. همچنين عدم اجراي تعهد در زمان تعيين ­شده موجب استقرار مسئوليت تضامني امضاءكنندگان سند تجاري مطابق قانون خواهد بود.

Recognition of the nature of agreement is important in determining obligations based on contracts or bills and the enforcements of not fulfilling the agreement and also the enforcements of not fulfilling obligation in due date. In Iranian legal system, the parties’ agreement about the time of fulfilling contractual obligations is done through conditions of description which its enforcement for the violation is that the obligations must be fulfilled at once. Furthermore, the obligation’s due date being condition or not, the enforcement for the violation may be the obligation being canceled or the enforcements set for not fulfilling a contract. In English legal system, an agreement on setting a due date is explained under stipulation, the enforcement of the agreement not being reached is fulfilling the obligation in a reasonable time. In case the obligation is not fulfilled in due date, considering that it is the sub condition or the main condition, the result may be the contract to be cancelled or the right to claims for damages. Because in obligations raised from bills, the parties’ agreement to set the period of fulfilling the contract is of components of obligation, the enforcement in Iranian legal system is nullification of the obligation and in other legal systems (England, Geneva Convention and UNCITRAL) is that the obligation must be fulfilled at once. Furthermore, in case the obligation is not fulfilled in due date, joint and several responsibility of signers of a commercial document may be raised.