تأثير تمايز رويكرديِ حقوق مدرن و حقوق سنّتي بر روش‌شناسيِ حقوقي

The Effect of Distinction between Modern Law and Traditional Law on Legal Methodology

سنت‌گرايي و مدرنيسم رويكردهاي متمايزي در هستي‌شناسي، شناخت‌شناسي و انسان‌شناسي برگزيده‌‌اند. اين نوشتار نسبت اين تمايز در روش‌شناسي حقوقي را بررسي مي‌كند و به اين پرسش پاسخ مي‌دهد كه روش‌شناسيِ مدرن چه فرايندي را سپري كرده و اين فرايند چه تأثيري بر روش‌شناسيِ حقوقيِ مدرن بر جاي گذاشته است و آيا اين تأثيرها ماهيت حقوق مدرن و حقوق سنّتي اسلام را متأثر ساخته است؟ رهيافت اين پژوهش مدرنيسم را جايگزيني شناخت‌شناختي با هستي‌شناسي مي‌داند كه خود را در قالب پژوهش باز مي‌نمايد و پارادايم علمِ فيزيك‌محور را به ديگر علوم تسرّي مي‌دهد. حقوق مدرن نيز خود را علم به‌مثابة روش اثباتي معرفي مي‌كند كه حقوقي متمايز، عيني، سكولار و رسمي‌شده را شكل مي‌دهد؛ در حالي ‌كه حقوق سنّتي با پذيرش متافيزيك، روش را كاشف از واقع مي‌داند، نه ايجادكنندة آن. در اين رويكرد حجيت قطع مشروعيت‌بخش روش‌شناسي است كه آن را غيرمتمايز و غيرعيني، ذيل الهيات و ملتزم به گزاره ­هاي ديني و اخلاقي مي‌كند.

Traditionalism and Modernism take different approaches with regard to ontology, epistemology and anthropology. This writing considers the relation between these two and answers the question that which process followed by the modern methodology and what was its effect on modern legal methodology and do these influences affect the nature of modern law and the Islamic traditional law? The outcome of this investigation considers Modernism as replacing ontology by epistemology, that represents itself in research and renders the paradigm of physics-based into other sciences. Modern law presents itself as positive-method science. The positive-method science forms formal and objective law. In addition, positive-method science shapes differentiated and secular law. On the other hand, traditional law accepts metaphysics and considers the method as discoverer, not creator. In this approach, Hojiat or integrity of certainty legitimates Islamic methodology that makes it a unified-nonobjective science, under theology and obliged in religious and moral matters.