توسعه مفهوم و مصاديق مال در فضاي مجازي (مطالعه تطبيقي ماليت داده‌هاي رايانه‌اي در حقوق اسلام، ايران و كامن لا)

An Extension in the Concept and Types of Property in the Cyberspace (A Comparative Study On the Proprietary Worth of Computer Data in Islam, Iran and Common Law)

گسترش روزافزون كاربرد اينترنت در جوامع انساني و پيدايش و رواج اصطلاح نوظهور «اموال مجازي» در حوزه تجارت الكترونيك، بازنگري در مفهوم مال و معيار ماليت را به منظور شناسايي مصاديق نوظهور اموال ضروري ساخته است. اين ضرورت از آنجايي نشاءت مي‌گيرد كه هم ظرف شكل‌گيري (فضاي مجازي) و هم عناصر تشكيل‌دهنده (داده‌هاي رايانه‌اي) اموال مجازي، غيرمادي و فاقد تجسم و پايگاه خارجي هستند و تمامي روابط و تعاملات اشخاص حقيقي و حقوقي در فضاي مجازي بر پايه تبادل و انتقال «داده‌ها» صورت مي‌گيرد. پژوهش حاضر مي‌كوشد با اثبات ماليت داده‌هاي رايانه‌اي بر مبناي دو رويكرد «شيء محور» و «رابطه محور» در مال انگاري و شناسايي ارزش اقتصادي يا ماليت اشياء مادي و غيرمادي و بازبيني و تطبيق معيارها و ضابطه هاي سنتي و جديد مال انگاري در نظام‌هاي حقوقي اسلام، ايران و كامن لا ، توسعه مفهوم مال را با معرفي گونه جديدي از اموال تحت عنوان «اموال مجازي» ، بررسي و تجزيه و تحليل نمايد.

The increasing use of the Internet in human societies and the emergence and evolution of the term "virtual property" in the field of e-commerce has necessitated a review of the concept of property and the criteria of proprietary worth in things. This necessity arises wherever the place of formation (cyberspace) and the composing elements (computer data) of the virtual property are non-physical and intangible and all relation and interactions of individuals and legal persons are based on electronic “data” interchanges. The present paper tries to show the proprietary worth of computer data based on two “objects-centered” and “relationship-based” approaches in the identification of the economic or financial value of material and non-material objects and to offer a revision and comparison of the traditional and new criteria for the economic value of things in Islamic, Iranian and Common law. It also aims to analyze the expansion of the concept of property by introducing a new kind of property under the title "virtual property".