نقد و بررسيِ سه تصور از خدا در فلسفة مسيحيِ معاصر

Three Concepts of God in the Contemporary Christian Philosophy; A Critical Survey

امروزه الهيات مسيحي، بيش از هر زمان ديگر، با مسئلة وجود خدا، شناخت او و به‌ويژه، ارتباط ميان علم و ارادة الهي با اراده و تقدير انسان، درگيريِ فلسفي و كلامي دارد. در دوران معاصر، با ظهور نحله‌هاي جديد فلسفي در غرب، الهيات مسيحي نيز نحله‌هاي فلسفيِ مختلفي را درون خود تجربه كرده است، كه الهيات يا خداباوريِ كلاسيك، خداباوريِ گشوده و خداباوريِ نئوكلاسيك را مي‌توان سه مورد از برجسته‌ترين اين نحله‌ها دانست. هر يك از اين سه مكتب فلسفي ـ الهياتي، سعي كرده‌اند تا با ارائة تصويري از خداوند، به بسياري از مسائل سنتي و جديد در خصوص خداوند و ارتباط او با نظام هستي و به‌خصوص با انسان و ارادة او، پاسخ دهند. در اين جستار، تلاش خواهيم كرد تا با ارائة تصويري كلي از اين سه مكتب، به مهم‌ترين اشكالات و انتقادات واردشده بر آن‌ها، به‌ويژه انتقاداتي كه از سوي خودِ فيلسوفان مسيحي مطرح شده‌اند، توجه كنيم و جايگاه هر يك را در فلسفة مسيحيِ معاصر، بكاويم. همچنين، در نقد و بررسي اين خداباوري‌هاي سه‌گانه، از آراي ملاصدرا نيز، به‌ويژه در مباحثي چون حدود شناخت عقل، مسئلة شر و علم پيشين خداوند، بهره خواهيم برد. ازاين‌رو، نقد خداباوري‌هاي مذكور را هم به صورت درون‌سيستمي و هم برون‌سيستمي دنبال خواهيم كرد.

Today Christian theology, more than ever, is dealt with the problem of the existence and knowledge of God and especially the relation between God's knowledge and His Will, on the one hand, and human Will, on the other hand. In the contemporary era, with the advent of new philosophical beliefs in the West, Christian theology has experienced different philosophical approaches of which theistic or classical theology, neo-classical theism and Open theism can be considered as three most prominent among them. Each of the three philosophical-theological schools, have tried to present an image of God and respond to the many traditional or new questions concerning God and his relationship with the universe, especially with the human and his will. In this article, we will attempt to provide a general picture of the three approaches and analyze their flaws and criticisms, especially the criticisms raised by Christian philosophers.