زمين شناسي، كاني سازي، ژئوشيمي و پترولوژي توده هاي نفوذي در كانسار طلا- مس كوه زر، دامغان

كانسار طلا- مس كوه‌ زر در 100 كيلومتري جنوب‌شرق شهرستان دامغان قرار دارد. اين محدوده از لحاظ زمين شناختي، بخشي از كمربند آتشفشاني- نفوذي ترود- چاه شيرين محسوب مي شود. زمين شناسي منطقه شامل سنگ هاي آذرآواري (توف بلورين) و آتشفشاني با تركيب آندزيت و لاتيت بوده كه زير نفوذ توده هاي آذرين نيمه عميق با بافت پورفيري و تركيب مونزونيتي قرار گرفته اند. توده هاي مونزونيتي زير نفوذ واحدهاي نيمه عميق جوان‌تر با تركيب ديوريتي قرار گرفته اند. بافت اغلب توده هاي نفوذي، پورفيري و داراي كاني هاي كوارتز، پلاژيوكلاز، پتاسيم فلدسپار، هورنبلند، بيوتيت و پيروكسن است. نفوذ پلوتون و استوك هاي مونزونيتي به شكل گيري دگرساني‌هاي گسترده سرسيتيك، پروپليتيك، كربناته و سيليسي- تورماليني در منطقه منجر شده است. اين سنگ ها با كاني سازي پراكنده پيريت به ميزان 1 تا 10 درصد همراه بوده و سولفيدها به اكسيدهاي آهن ثانويه از جمله گوتيت، هماتيت و ليمونيت تبديل شده اند. نمونه‌برداري ژئو‌شيميايي به‌روش خرده سنگي، ناهنجاري بالايي را از عناصر طلا (تا حداكثرppb 598)، نقره (تا حداكثر ppb 3747)، مس (تا حداكثر ppm679)، سرب (تا حداكثر ppm1427) و روي (تا حداكثر ppm1013) نشان مي‌دهد. بر اساس بررسي‌هاي ژئوشيميايي، توده هاي نفوذي ماهيت كالك‌آلكالن پتاسيم بالا تا كمي شوشونيتي دارند و در محدوده متاآلومينوس تا كمي پرآلومينوس قرار مي گيرند. غني‌شدگي LREEها در برابر HREEها و غني شدگي عناصر LILE در برابر ‌HFSE ، تشكيل ماگما را در پهنه فرورانش تأييد مي كند. ناهنجاري منفي Eu به‌علت وجود پلاژيوكلاز به عنوان كاني باقي مانده در سنگ منشأ ماگماست. احتمالاً ماگماي مادر در نتيجه ذوب‌بخشي آمفيبوليت ها شكل‌گرفته است. حضور سنگ منشأ مونزونيت پورفيري، دگرساني‌هاي سرسيتيك و پروپليتيك، كاني‌سازي پيريت پراكنده و بي هنجاري هاي ژئوشيميايي طلا و مس در كانسار كوه زر، نشان‌دهنده احتمالي سيستم كاني سازي طلا- مس پورفيري در اين ناحيه است.