ارزشيابي برنامه‌ي تسهيل زايمان فيزيولوژيك در بيمارستان‌هاي منتخب اصفهان

Evaluation of “Facility of Physiologic Delivery Program” in Selective Hospitals of Isfahan, Iran

مراقبت هاي دوران بارداري كه در حال حاضر در كشور به اجرا در مي آيد، پاسخ گوي نيازهاي مادران باردار نمي باشد؛ از طرفي ميزان سزارين در ايران بسيار بالاتر از استانداردهاي جهاني است. از اين رو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي برنامه اي تحت عنوان تسهيل زايمان فيزيولوژيك را به صورت Pilot study، در چند استان از جمله اصفهان به اجرا گذاشته است. در مطالعه حاضر بر آن شديم تا با ارزشيابي اين برنامه به نقاط ضعف و قوت آن دست يابيم تا در سطح استان و كشور به نحو بهينه به اجرا در آيد. روش ها: اين مطالعه Program Evaluation در سال 1388 بر روي برنامه تسهيل زايمان فيزيولوژيك در اصفهان انجام گرديد. بدين منظور از مدل ارزشيابي CDC آمريكا و به صورت 6 مرحله اي استفاده شد. در اين بررسي، 150 زن باردار شركت كننده در برنامه، 144تن از همسرانشان، 29 ماماي مجري، 21 متخصص زنان و 8 رئيس بيمارستان حضور داشتند. جهت ارزشيابي شاخص هاي دستيابي به اهداف در هر 4 حيطه درون داد، فرآيند، برون داد و زمينه برنامه بر اساس چك ليست به دست آمده از نظرات ذي نفعان تعيين گرديد. از طريق مشاهده، مصاحبه و تكميل پرسش نامه، اطلاعات جمع آوري و با استفاده از SPSS15 تجزيه و تحليل گرديد. يافته ها: در ارزشيابي، موارد مهارت و دانش ماماها، محتواي آموزشي كلاس ها، كار تيمي پزشك و ماما، كيفيت آموزش هاي علمي و عملي، پي گيري ماما جهت بررسي روش زايمان، رضايت مندي مادر، افزايش ميزان درخواست زايمان طبيعي، ديدگاه ذي نفعان به برنامه و فرهنگ سازي رتبه عالي، آمادگي بيمارستان ها براي زايمان فيزيولوژيك و نحوه زايمان رتبه متوسط و نقش رسانه ها و اطلاع رساني رتبه ضعيف كسب نمود. نتيجه گيري: برنامه از نظر محتوي قابل قبول است ولي از نظر محيط و زمينه اجرايي نياز به تجديدنظر دارد

Background: Current ante natal care in Iran is not sufficient to meet the needs of pregnant women; at the same time, the caesarian section procedures are fairly common in the country. Therefore Ministry of Health and Education offered “Facility of physiologic delivery program” as pilot study in several provinces including Isfahan. In this study, we would like to evaluate the strength and weakness of this program in order to improve the national operation. Methods: In this study we performed a program evaluation on operation of Facility of physiologic delivery program in Isfahan in 2009. To achieve this, we used the American CDC evaluation program in 6 levels. In this study, a sample of 150 pregnant women, 144 of their husbands, 29 midwives, 21 gynecologist, and 8 hospital mangers participated. The indicators in 4 areas of in-put, process, out-put, and context were received based on ideas stack-holders checklist. The data were gathered through observation interviews and questioners. We has been analyzed and interpreted with SPSS15. Finding: The midwifes’ skills and knowledge, course’s educational content, physicians and midwife teamwork, scientific and practical education, midwife follow-up with pregnant women, mother’s satisfaction, increasing in request of normal vaginal delivery, stakeholders opinion of the program, and public acceptance of the program received excellent ranking, hospital readiness for normal vaginal delivery and type of delivery received intermediate ranking, and media role in informing public received low ranking. Conclusion: In general, our evaluation indicates that the program is successful and with some correction can be implemented in national level.