كليدواژه :
پروتئين , خاكستر , عملكرد علوفه , نسبت برابري زمين
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: كشت مخلوط، عمل كشت دو يا چند گياه زراعي در يك مكان و در يك زمان، يك روش
قديمي و معمول كشت گياهان به منظور استفاده بيش تر از منابع قابل دسترس مؤثر بر رشد است. در تيمارهاي
مختلف كشت مخلوط معمولاً وزن خشك علوفه، درصد ماده خشك، پروتئين خام، فيبر قابل حل در شوينده
خنثي و كربوهيدرات هاي محلول در آب نسبت به كشت خالص بهبود مي يابد. هدف از اين مطالعه تعيين كميت
و كيفيت علوفه توليدي در كشت خالص و مخلوط جو و نخودفرنگي و همچنين نسبت برابري زمين بود.
مواد و روش ها: آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه
1390-91اجرا شد. عامل كشت مخلوط در پنج سطح شامل - تحقيقاتي دانشگاه گنبد كاووس در سال زراعي
كشت خالص جو، كشت خالص نخود فرنگي، كشت مخلوط نواري يك رديف جو و يك رديف نخود فرنگي،
كشت مخلوط نواري دو رديف جو و دو رديف نخود فرنگي، كشت مخلوط نواري سه رديف جو و سه رديف
، نخود فرنگي و ميزان نيتروژن در چهار سطح شامل عدم مصرف و مصرف 25، 50، 75 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار بود.تاريخ كاشت 15 آذر ماه 1390 و تاريخ برداشت شش ارديبهشت ماه 1391 بود. صفات
مورد مطالعه شامل عملكرد علوفه خشك، درصد پروتئين، درصد ماده خشك قابل هضم، درصد
كربوهيدرات هاي محلول در آب، درصد فيبر غيرقابل حل در شوينده هاي اسيدي، درصد خاكستر و عملكرد
پروتئين بود. براي تجزيۀ آماري داده ها از نرم افزار SAS VER 9.1.3 و براي مقايسۀ ميانگين ها از آزمون حداقل تفاوت معني دار LSD در سطح احتمال پنج درصد استفاده شد.
40
يافته ها: نتايج نشان داد كه عملكرد علوفه خشك در سطح يك درصد تحت تأثير كشت مخلوط، نيتروژن و
نيتروژن قرار گرفت. اثر كشت مخلوط بر درصد پروتئين، درصد ماده خشك قابل هضم، درصد × كشت مخلوط
كربوهيدرات هاي محلول در آب، درصد فيبر غير قابل حل در شوينده هاي اسيدي، درصد خاكستر و عملكرد
پروتئين در سطح يك درصد معني دار شد. درصد پروتئين و خاكستر و همچنين عملكرد پروتئين تحت تأثير
مصرف نيتروژن قرار گرفت. حداكثر وزن خشك علوفه با 14/51 , 14/3
تيمار كشت خالص نخود فرنگي بدون مصرف نيتروزن بود. تيمار كشت خالص نخود فرنگي داراي بيش ترين
درصد پروتئين، درصد ماده خشك قابل هضم، درصد كربوهيدرات هاي محلول در آب و درصد خاكستر و
كم ترين درصد فيبر غيرقابل حل در شوينده هاي اسيدي بود. عملكرد پروتئين در تيمار كشت خالص جو بيش از
بقيه تيمارها بود. مصرف نيتروژن باعث افزايش درصد پروتئين، درصد خاكستر و عملكرد پروتئين شد. نسبت
برابري زمين در تيمارهاي كشت مخلوط كم تر از يك بود.
نتيجه گيري: تيمار كشت خالص جو همراه با مصرف نيتروژن بهتر از تيمارهاي ديگر از نظر وزن خشك علوفه
بود در حالي كه تيمار كشت خالص نخود فرنگي بدون مصرف نيتروژن حداقل عملكرد را توليد كرد. تيمار
كشت خالص نخود فرنگي از نظر صفات كيفي به جز درصد خاكستر بهتر از كشت خالص جو و تيمارهاي
كشت مخلوط بود. در تمام تيمارهاي كشت مخلوط نسبت برابري زمين كم تر از يك بود لذا، كشت مخلوط
برتري بر تيمارهاي كشت خالص نشان نداد
چكيده لاتين :
Background and objectives: Intercropping, the agricultural practice of cultivating two or more crops in the same space at the same time, is an old and commonly used cropping practice which aims to match efficiently crop demands to the available growth resources. Usually in intercropping treatments forage dry matter, percentage of dry matter, crude protein, neutral detergent fibre content and water-soluble carbohydrates compared with sole crop. The aim of this study was determining of quantity and quality of produced forage in sole and intercropping of barley and pea and alMatherials and Methods: This experiment was arranged as factorial based on a Randomized Complete Block Design with three replications at research field, Gonbad Kavous University during growing season of 2012- 2013. Five intercropping levels were included sole crop of barley and pea, one row of barley + one row of pea, two rows of barley + two rows of pea and three rows of barley + three rows of pea and four levels of nitrogen were 0, 25, 50 and 75 kg ha-1. Sowing date was 6 December 2011 and harvest date was 26 April 2012. The traits was forage dry yield, crude protein percentage, dry matter digestibility, water soluble carbohydrates, acid detergent fiber, ash and protein yield. For analysis variance of data SAS Ver.9.1.3 Software was used and treatments mean differences were separated by the least significant difference (LSD) test at the 0.05 probability level.so Land Equivalent Ratio.
Results: The results showed that the effect of intercropping, nitrogen and interaction of intercropping × nitrogen on forage dry yield were significant (α= 1%). Effect of intercropping on percentage of crude protein, dry matter digestibility, water soluble carbohydrates, acid detergent fiber, ash and proteinyield was significant (α= 1%). Crude protein percentage and ash content and so protein yield were affected by nitrogen application. Forage yield in sole crop of barley with consumption of 75 and 50 kg N ha-1 with 14.51 and 14.3 t ha-1 was the highest and in sole crop of pea without consumption of nitrogen with 3.76 t ha-1 was less than other treatments. Treatment of sole crop of pea had the highest amounts of crude protein, dry matter digestibility, water soluble carbohydrates and ash and the lowest of acid detergent fiber. Protein yield in sole crop of barley was higher than other treatments. Nitrogen increased percentage of crude protein, percentage of ash and protein yield. Land Equivalent Ratio in intercropping treatments was less than 1.
Conclusion: Forage dry matter in sole crop of barley with consumption of nitrogen was better than other treatments whereas sole crop of pea without nitrogen consumption produced the minimum yield. All quality traits except percentage of ash in sole crop of pea were higher than sole crop of barley and intercropping treatments. Land eqivalent ratio in all intercropping treatments was less than 1 so, intercropping was not superior to sole crops
