پديد آورندگان :
ابهري، عباس دانشگاه پيام نور، ايران - گروه علوم كشاورزي , عزيزي، الهام دانشگاه پيام نور، ايران - گروه علوم كشاورزي , حارث آبادي، بهرام دانشگاه پيام نور، ايران - گروه علوم كشاورزي
كليدواژه :
پروتئين , تنش خشكي , عملكرد اقتصادي , عملكرد بيولوژيكي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: اعمال مديريت صحيح و به كارگيري فنون پيشرفته به منظور حفظ و ذخيره رطوبت خاك و
افزايش گنجايش نگهداشت آب از جمله اقدامات مؤثر براي افزايش كارآيي مصرف آب و در نتيجه بهبود
بهره برداري از منابع آب كشور است. با توجه به اهميت گياه نخود به عنوان يك منبع تأمين كننده پروتئين و از
طرف ديگر صدمات جبران ناپذير تنش خشكي انتهاي فصل به عملكرد نخود، اتخاذ روشهاي كه بتواند سبب
افزايش تحمل گياه به تنش خشكي شود بسيار حائز اهميت است. پليمرهاي سوپر جاذب از جنس هيدرو كربن
هستند كه اين مواد چندين برابر وزن خود، آب جذب و نگهداري مي كنند و در موقع خشك شدن محيط، آب
داخل پليمر به تدريج تخليه مي شود. به اين ترتيب خاك به مدت طولاني و بدون نياز به آبياري مجدد مرطوب
ميماند. ميزان كارايي سوپر جاذب در خاك هاي شن لومي بيشتر از خاك هاي لوم و رسي است و با افزايش
مصرف آن، عملكرد ماده خشك و كارايي مصرف آب نيز افزايش مي يابد. بنابراين هدف از اين مطالعه تعيين
ميزان مناسب سوپر جاذب جهت حصول حداكثر عملكرد نخود تحت شرايط تنش خشكي و همچنين تعيين
حساس ترين مرحله رشدي گياه نخود به تنش خشكي بود
مواد و روش ها: به منظور بررسي تاثير سوپر جاذب بر عملكرد و اجزاي عملكرد نخود رقم هاشم در شرايط
تنش خشكي انتهاي فصل، آزمايشي به صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با 4 تكرار در سال
92-1391 در شهرستان جغتاي انجام شد. تيمارهاي مورد بررسي شامل تنش خشكي در سه
سطح شاهد (بدون تنش)، قطع آبياري در مرحله شروع گلدهي و قطع آبياري در مرحله شروع غلاف دهي به
عنوان عامل اصلي، و مصرف سوپر جاذب در سه سطح صفر ، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد.
يافته ها: نتايج نشان داد كه قطع آبياري سبب كاهش عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، تعدادغلاف، تعداد دانه در
غلاف، وزن هزار دانه و ميزان پروتئين شد، در حالي كه ارتفاع گياه و شاخص برداشت، واكنش معني داري به
قطع آبياري نشان نداد. استفاده از سوپر جاذب باعث تعديل اثرات تنش خشكي بر عملكرد و اجزاي عملكرد
نخود شد. بيشترين عملكرد و اجزاي عملكرد در استفاده از 100 كيلوگرم سوپر جاذب حاصل شد. مقدار سوپر جاذب تأثير معنيداري بر درصد پروتئين نداشت. ولي ميزان پروتئين دانه در تيمار قطع آبياري در مرحله گلدهي با 115/23 كيلوگرم در هكتار بيشتر از تيمار قطع آبياري در مرحله غلاف دهي با 77/29 كيلوگرم پروتئين در هكتار بود
نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه جهت حصول عملكرد دانه مطلوب در شرايط تنش خشكي، استفاده از 100
كيلوگرم در هكتار سوپرجاذب، بهترين نتيجه را داشت
چكيده لاتين :
Water is the prime requirement for the existence of life. Due to the limited water resources, it is essential to save and economize the use of water resources. This can be achieved by applying proper water management including storage and maintaining soil water, improving soil water permeability and increasing water use efficiency. Due to the importance of chickpea plants as a source of protein and the other side, irreparable damage of terminal drought for chickpea, the achievement of strategies for drought tolerance could be very important and necessary. Super absorbent polymers of hydrocarbons can absorb and hold water, several times their weight and the polymer discharged at water deficit condition, gradually. The soil remains wet for a long time and again, don’t need to irrigation. The effectiveness of super absorbent in sandy loam soil is higher than loam and clay soils. With increasing its consumption, biomass and water use efficiency increases. The objective of this study was to determine the right amount of super absorbent to achieve maximum chickpea yield and yield components under drought stress and also the most sensitive stages of chickpea growth to drought stress.
Materials and methods: In order to evaluate effect of super absorbent and terminal drought stress on yield and yield components of chickpea (Hashem cultivar), a field experiment was conducted as split plot on randomized complete block design with four replications during 2014 in Chaghatay. Treatments included drought stress: cutting irrigation at flowering stage, cutting irrigation at the beginning poding stage and control condition (non stress), as main plots and the use of super absorbent in three levels: 0, 50 and 100 Kg ha-1 as subplots.
Results: Results indicated that yield, biological yield, pod number per plant, grain number per pod, grain weight and protein content were decreased with cutting of irrigation but plant height and harvest index were not significantly different. Super absorbent application moderate the effect of drought stress on yield and yield components of chickpeas. The maximum yield and yield component were obtained by application of 100 Kg ha-1 super absorbent but effect on protein content was not significant. Protein in cutting irrigation at flowering stage (115.23 kg ha-1) was higher than the protein in cutting irrigation at pod stage (77.29 kg ha-1).
Conclusion: To obtain optimum yield in drought stress condition, the best result was obtained with application of 100 kg ha-1 super absorbent.
