پديد آورندگان :
سوري عبداله زاده، خديجه دانشگاه شاهرود , شاهسوني، شاهين دانشگاه شاهرود - گروه علوم خاك , عباسدخت، حميد دانشگاه شاهرود - گروه زراعت و اصلاح نباتات , عباسپور، علي دانشگاه شاهرود - گروه علوم خاك , رحيمي، مهدي دانشگاه شاهرود - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
تيوباسيلوس , گوگرد , صفات زراعي , عملكرد
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: ميزان گوگرد گياهان به اندازه فسفر و اهميت آن در تشكيل پروتئين به اندازه نيتروژن است، اما
به عنوان عنصري در درجه دوم اهميت بعد از نيتروژن، فسفر و پتاسيم در اغلب سيستم هاي خاك و گياه در نظر گرفته
مي شود. همچنين گوگرد مصرف شده در خاك تحت تأثير موجودات ذره بيني از جمله باكتري هاي از جنس
تيوباسيلوس كه هوازي واتوتروف بوده طي مراحلي اكسيد و به اسيد سولفوريك تبديل مي گردد. اين اسيدي شدن كه
به طور موقت صورت مي گيرد حلاليت عناصرغذايي بالاتر رفته و بهتر مورد استفاده گياه قرار مي گيرد .
مواد و روش ها: پژوهش حاضر به منظور بررسي برهم كنش گوگرد، روي و باكتري تيوباسيلوس بر عملكرد پنبه و
اجزاي عملكرد آن و برخي پارامترهاي خاك، آزمايش مزرعه اي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل
تصادفي در 3 تكرار در شهرستان مه ولات استان خراسان اجرا گرديد. فاكتورهاي آزمايشي شامل كاربرد گوگرد در سه
سطح صفر، 500 و 1000 كيلوگرم در هكتار، كاربرد باكتري تيوباسيلوس در دو سطح مصرف و عدم مصرف و كاربرد
سولفات روي در دو سطح صفر و 50 كيلوگرم در هكتار بود.
يافته ها: نتايج تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه اثر متقابل گوگرد، روي و تيوباسيلوس در برخي صفات زراعي و
خاكي از جمله عملكرد وش 5208 كيلوگرم در هكتار)، عملكرد پنبه دانه ( 3622 كيلوگرم در هكتار) وزن قوزه
7/88 كيلوگرم در هكتار)، تعداد شاخه رويا در اين تيمارها نسبت به عدم كاربرد گوگرد و روي ( 10/98 به طور معني داري
در سطح 1 درصد افزايش يافت، تعداد قوزه در بوته با كاربرد گوگرد، روي و تيوباسيلوس و اثر متقابل روي و
هدايت الكتريكي، ،(pH) تيوباسيلوس بر تعداد قوزه در بوته با كاربرد گوگرد، روي و تيوباسيلوس و اثر متقابل روي تيوباسيلوس بر تعداد قوزه در بوته به صورت معني داري افزايش يافت. همچنين واكنش خاك هدايت الكتريكي
سولفات قابل جذب، ارتفاع بوته و ارتفاع اولين قوزه معني دار شد كه با توجه به نتايج مقايسات ميانگين كاربرد 1000
كيلوگرم در هكتار گوگرد در صورت عدم مصرف تيوباسيلوس و روي و همچنين تيمار كاربرد 1000 كيلوگرم در
هكتار گوگرد به همراه تيوباسيلوس موجب افزايش معني داري در عملكرد وش و عملكرد پنبه دانه نسبت به شاهد گرديد. كاربرد 500 كيلوگرم در هكتار گوگرد به تنهايي و همچنين كاربرد 500 كيلوگرم در هكتار گوگرد به همراه مصرف روي موجب افزايش معني داري در وزن قوزه گرديد. در ارزيابي صفات مرتبط با خاك مورد مطالعه كاربرد
1000 كيلوگرم در هكتار گوگرد به تنهايي موجب كاهش معني داري در واكنش خاك 7/35 و موجب افزايش معني داري در هدايت الكتريكي خاك 16/5 ميزان سولفات جذب شده در سطح 1 درصد افزايش يافت و ميزان روي جذب شده در سطح 5 درصد افزايش يافت. كاربرد 500 كيلوگرم در هكتار گوگرد به همراه تيوباسيلوس موجب
افزايش معني داري در سولفات قابل جذب خاك و سولفات جذب شده گرديد. نتايج حاصل از داده ها نشان داد كه
كليه اثرات اصلي بر روغن دانه پنبه معني دار نشد
نتيجه گيري: نتايج به دست آمده نشان داد كه اثر متقابل گوگرد، روي و تيوباسيلوس در برخي صفات زراعي، خاك و
گياه معني دار شد. با توجه به نتايج مقايسه ميانگين، تيمار كاربرد 1000 كيلوگرم در هكتار گوگرد، عدم مصرف
تيوباسيلوس و روي موجب افزايش معني داري در عملكرد وش، عملكرد پنبه دانه، هدايت الكتريكي خاك، ميزان
سولفات جذب شده و ميزان روي جذب شده گرديد
چكيده لاتين :
Introduction: Sulphur in plant as important as phosphorus and importance for producing protein is the same as nitrogen. But it has second position in soil and plant system, after nitrogen, phosphorus and potash. Sulphur in soil is under influence of Thiobacillus bacteria which convert it to sulphuric acid in the soil and this sulphuric acid can affect the soil reaction. Acidification of the soil happen temporarily and solubility of the mineral increase and plant could use them better.
Method and materials: This research was done based on interaction of sulphate, zinc and Thiobacillus bacteria on cotton yield and yield component and soil parameters. Factorial experiment was done based on complete randomized block design with thee replications In Hehvalat of khoasan Razavi. The factors included the using, zinc sulphate in two levels (0 and 50 Kg ha-1), granular sulphate in three levels, control, 500 and 1000 Kg ha-1 and using Thiobacillus in two levels, control and application.
Results and Discussion: Results of analysis of variance data on interaction effect of sulphur with Thiobacillus and zinc on some agronomic and soil traits increased significant at 1% probability in comparison to treatment without Sulphur and Zinc application with producing 5208 Kg ha-1 cotton yield and 3622 Kg ha-1 cotton seed yield, and 7.88 Kg ha-1 boll weight. Number of the reproductive branches in this treatment was significantly increased (at 1% level). Effect of Sulphur, zinc and interaction between zinc and Thiobacillus on boll per plant increased significantly. Soil pH, EC, absorbable Sulphur, plant height and first boll height was significant. Application of 1000 Kg ha-1 Sulphur without application of Thiobacillus and zinc and 1000 Kg ha-1 Sulphur with Thiobacillus increased significantly seed yield and cotton yield in comparison to control. Application of 500 Kg ha-1 Sulphur and 500 Kg ha-1 Sulphur with zinc increased boll weight significantly. Application of 1000 Kg ha-1 Sulphur decreased soil pH (7.35) and increased soil electrical conductivity (16.5). Amount of absorbed Sulphur increased significantly at 1% and amount of absorbed zinc increased at 5%. Application of 500 Kg ha-1 Sulphur with Thiobacillus increased significantly absorbable Sulphur of the soil and absorbed Sulphur. Results of the data showed that effect of main effect on cotton seed oil content is not significant.
Conclusion: Results showed that interaction effect of sulphur, zinc and Thiobacillus on some agronomical properties and soil were significant. According to mean comparison results, treatment of 1000 Kg ha-1 sulphur, without Thiobacillus and zinc caused significant effect on cotton yield, cotton seed yield, soil EC, soil available sulphate and zinc.
