پديد آورندگان :
رضائي چيانه، اسماعيل دانشگاه اروميه، ايران - گروه زراعت , رحيمي، امير سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، گرگان - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان , شيخ، فاطمه سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، گرگان , مهيجي، مهدي دانشگاه شهيد باهنر كرمان - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
اجزاي عملكرد , ازتوباكتر , عملكرد , فسفر بارور- 2 , غلاف
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: ايران عمدتا در اقليم خشك و نيمه خشك قرار گرفته است، كه در آن در كمبود آب يك مشكل عمده در توليد محصولات زراعي به شمار مي‌رود. در چنين مناطقي كه كمبود آب فاكتور اصلي محدود كننده براي زراعت محسوب مي‌شود. كشاورزان اين مناطق اغلب علاقمند به كشت محصولاتي هستند كه قادر به انطباق با شرايط خشكسالي باشند. كودهاي زيستي در كشاورزي پايدار به عنوان يك جايگزين براي كودهاي شيميايي معرفي شده اند. اين كودها متشكل از باكتري ها يا قارچ هاي مفيدي هستند كه از طريق روش هايي مانند تثبيت نيتروژن، انحلال فسفات و رهاسازي يون پتاسيم قادر به بالابردن حاصلخيزي خاك، افزايش رشد گياه و عملكرد محصول هستند، لذا هدف از اين مطالعه، بررسي استفاده از كودهاي زيستي در تنش خشكي بر برخي ويژگي‌هاي مورفولوژيكي و زراعي باقلا در مزرعه بود.
مواد و روش‌ها: اين آزمايش با هدف بررسي اثر سطوح مختلف آبيارﻯ و كودهاي زيستي بر عملكرد و اجزاي عملكرد باقلا به صورت كرت‌هاي خرد شده با طرح پاية بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه‌‌اي واقع در استان آذربايجان غربي - شهرستان نقده در سال زراعي 93-1392 اجرا شد. تيمار آبيارﻯ در سه سطح (آبياري بعد از 50 (شاهد)، 100 (تنش متوسط) و 150 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A (تنش شديد)) در كرت‌هاﻯ اصلي و كودهاي زيستي در چهار سطح (ازتوباكتر، فسفر بارور-2، تركيب ازتوباكتر + فسفر بارور-2 و عدم مصرف كود زيستي) در كرت‌هاﻯ فرعي قرار گرفتند.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه تيمارها اثر معني‌داري بر ارتفاع بوته، تعداد نيام در بوته، تعداد دانه در نيام، وزن هزار دانه، عملكرد زيستي و عملكرد دانه داشتند، اما اثر متقابل سطوح آبيارﻯ و كودهاي زيستي بر هيچكدام از صفت‌هاي مورد مطالعه معني‌دار نبود. در مقايسة تنش شديد (كمترين ميزان عملكرد و اجزاي عملكرد)، با شرايط بدون تنش، ارتفاع بوته، تعداد نيام در بوته، تعداد دانه در نيام، وزن هزار دانه، عملكرد زيستي و عملكرد دانه به ترتيب 21/90، 39/83، 28/83، 26/15، 33 و 38 درصد كاهش يافت. كاربرد تلفيقي ازتوباكتر + فسفر بارور-2 نسبت به تيمارهاي مصرف جداگانه بيشترين تأثير را در افزايش صفات مطالعه‌شده داشتند.
نتيجه‌گيري: به‌طور كلي از نتيجه اين آزمايش چنين مي‌توان استنباط كرد كه تيمارهاي تلقيح با كودهاي زيستي نتوانست اثرات نامطلوب تنش خشكي را كاهش دهد و بر عملكرد اثر افزايشي چشمگيري داشته باشد. لذا، براي حصول عملكرد مطلوب در مناطق خشك و نيمه خشك، آبياري در تمامي مراحل رشد گياه باقلا توصيه مي‌شود.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Iran’s climate is mostly arid and semi-arid, where water availability is a major problem in crop production. In regions where water scarcity is the principle limiting factor for crop cultivation, farmers are interested in growing crops that are able to adapt to drought conditions. Bio-fertilizer has been identified as an alternative to chemical fertilizer in sustainable farming. Organisms that are commonly used as biofertilizers component are nitrogen fixers (N-fixer), potassium solubilizer (K-solubilizer) and phosphorus solubilizer (P- solubilizer), or with the combination of molds or fungi increased soil fertility, growth and yield plants. Therefore, the aim of this study was to investigate the use of biofertilizer in drought stress on several morphological and yield characteristics of faba bean under field condition.
Materials and methods: In order to study the effects of different irrigation levels and biofertilizers on yield and yield components of faba bean, a field experiment was conducted as split plot based on a Randomized Complete Block Design with three replications at a farm located in West Azerbaijan province – city of Naqadeh, during growing season of 2013-2014. The main plots were allocated to irrigation levels (Irrigation after 50 mm (control), 100 mm (moderate water stresses) and 150 mm (severe water stresses) evaporation from class A pan) and sub-plots were allotted to biofertilizers (Azotobacter and Barvar Phosphate-2, Azotobacter + Barvar Phosphate-2 and control). The experimental units in each block included of 8 rows with 40 cm inter-raw and 7 cm intra-row spacing of 4 meters long. Different traits such as plant height, number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000-seed weight, biological yield, seed yield and percentage of protein were recorded. Seed protein content was determined by the micro-Kjeldahl method. Seed protein content was calculated by multiplying the total N content by 6.25. The data were subjected to analysis of variance (ANOVA) using SAS statistical package. Means of each trait were compared on the bases of LSD test at p≤0/05.
Results: Results showed that factors had significant effects on plant height, number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000-seed weight, biological yield and seed yield of faba bean but the interaction of irrigation×biofertilizer on any of the traits under study were not significant. In comparison of severe stress (lowest yield and yield components) and non-stress conditions, plant height, number of pods per plant, number of seeds per pod, 1000-seed weight, biological yield and seed yield were decreased 21.90, 39.83, 28.83, 26.15, 33 and 38%, respectively. Increasing of distance irrigation increased grain protein content. Also, the use of bio-fertilizers increased the protein content of faba bean. Generally, combined usage of biofertilizers showed the greater increasing in studied traits than individual consumption.
Conclusion: Inoculation with biofertilizers could not reduce the adverse effects of drought stress and could not effect on increasing of yield significantly. Therefore, to achieve optimal performance in arid and semi-arid areas, it’s better to irrigation faba bean during different periods of growth and development. It is suggested that this research is better to be conducted on another year to get the best functioning for this area.
