سير تحول فلسفه تربيت حرفه‌اي در نظام آموزشي ايران

The evolution process of the vocational education philosophy in Iranian education system

از آنجا كه روشن نبودن فلسفه تربيت و ابعاد مختلف آن، از جمله تربيت حرفه‌اي، يك خلاء در هر نظام آموزشي محسوب مي‌شود، هدف اين مقاله، شناخت فلسفه تربيت حرفه‌اي و تبيين سير تحول آن در ايران معاصر (از زمان تأسيس دارالفنون، تاكنون) است. جهت رسيدن به اين هدف، محقق سعي نموده تا با رويكرد فلسفي و با روش تحليلي استدلالي سير تحول فلسفه تربيت حرفه‌اي در ايران معاصر را مورد بررسي قرار داده تا ضمن بيان چالش‌ها و مسائل موجود به ارائه پيشنهادهاي لازم در اين خصوص بپردازد. براي تحقق اين هدف، با بهره‌گيري از روش تحليل اسنادي، اسناد آموزش و پرورش مورد مطالعه قرار گرفته است. بررسي مباني فلسفي نظام آموزشي قبل و بعد از تأسيس جمهوري اسلامي ايران نشان مي‌دهد كه روح حاكم بر فلسفه تربيت حرفه‌اي در نظام آموزشي ايران، متأثر از چند مشرب فلسفي شامل مكاتب، رئاليسم، پراگماتيسم، ليبراليسم و ناتوراليسم و سودگرايي است كه در برخي از مباني ارزش‌شناختي و معرفت شناختي، با فلسفه تربيتي اسلامي تفاوت دارند.

As the philosophy of education and its different aspects such as vocational education is not so clear, and it is considered as a vaccum issue system of education, the purpose of this article is to understand the evolution of the philosophy of vocational education in Iran (from the establishment of Dar-al-Fonoon, up to now). To achieve this purpose, the researchers have studied the evolution of philosophy of vocational education in contemporary Iran through a philosophical approach and via logical-analyzed procedure. This is done to express challenges and current issues as well as representing required suggestions related to the issue. To achieve this purpose, the relevant documents have been studied by evidence analysis method. The study of philosophical foundation of education system in Iran before and after the stablishment of Islamic republic indicates that the sprite of ruling over the vocational education in Iran’s education system is affected by several philosophical streams including doctrines related to the realism, pragmatism, liberalism, naturlizm, and mercantilism which are different from Islamic education philosophy in some axiological and epistemological foundations.