كليدواژه :
توتون , تجزيه عليت , همبستگي , تنش خشكي
چكيده فارسي :
به منظور مطالعه روابط بين عملكرد برگ خشك و برخي از صفات مهم زراعي توتون در دو شرايط تنش خشكي و بدون تنش خشكي، 15 هيبريد توتون، شامل 10 هيبريد ايراني و 5 هيبريد معرفي شده از مراكز تحقيقاتي ساير كشورها، در دو آزمايش جداگانه (تنش خشكي و بدون تنش خشكي) در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي و در سه تكرار، در مركز تحقيقات توتون رشت در سال زراعي 88-87 كشت گرديدند. نتايج بدست آمده از برآورد ضرايب همبستگي در شرايط بدون تنش نشان داد كه بين عملكرد برگ خشك با روز تا شروع گلدهي، مدت دوره گلدهي، قطر ساقه و شاخص سطح برگ همبستگي مثبت و معني دار و با ارتفاع ساقه همبستگي منفي و معني دار وجود دارد در حاليكه در شرايط تنش خشكي بين عملكرد برگ خشك با روز تا شروع گلدهي، عرض برگ و شاخص سطح برگ همبستگي مثبت و معني دار مشاهده و هيچ همبستگي منفي و معني داري بين عملكرد برگ خشك و ساير صفات مشاهده نگرديد. انجام تجزيه عليت روي همبستگي بين عملكرد برگ خشك به عنوان متغير وابسته و ساير صفات به عنوان متغيرهاي مستقل نشان داد كه در شرايط بدون تنش، صفات روز تا شروع گلدهي، قطر ساقه و طول برگ داراي اثر مستقيم و بالا روي عملكرد برگ خشك بوده در حاليكه در شرايط تنش خشكي ، صفات تعداد برگ، عرض برگ و روز تا شروع گلدهي بيشترين اثر مستقيم و مثبت را نشان دادند. تجزيه عليت هم چنين نشان داد كه در شرايط تنش خشكي، بخش عمده همبستگي روز تا شروع گلدهي با عملكرد برگ خشك مربوط به اثر غير مستقيم تعداد برگ در بوته مي باشد. بطور كلي نتايج نشان ميدهد كه براي اصلاح عملكرد برگ خشك در شرايط بدون تنش ميتوان گزينشهاي غيرمستقيمي را از طريق روز تا شروع گلدهي، قطر ساقه و طول برگ انجام داد در حاليكه در شرايط تنش خشكي بايستي گزينش غير مستقيم از طريق تعداد برگ در هر بوته و عرض برگ براي عملكرد برگ خشك انجام گيرد.
چكيده لاتين :
In order to study the relationship between dry leaf yield and some important
characteristics of tobacco under drought stress and optimal conditions, 15 hybrid
of tobacco, including 10 Iranian hybrids and 5 introduced hybrids from other
countries were evaluated in two separate experiments (drought stress and normal)
in a randomized complete block design with three replications, at the Research
Center of Rasht, Iran, during 2008-2009. Results showed that under normal
condition, there was positive and significant correlation between dry leaf yield
and days to start flowering, flowering period, stem diameter and leaf area index,
but dry leaf yield had negative and significant correlation with stem height. Under
drought conditions, there was positive and significant correlation between green
leaf yield and days to start flowering, leaf width and leaf area index, while there
was no significant correlation between dry leaf yield and other traits. Path
analysis of the correlation between dry leaf yield (as dependent variable) and
other traits (as independent variables) showed that under non-stress conditions,
days to start flowering, leaf length and stem diameter had direct effects on dry
leaf yield, while under drought conditions, number of leaf, leaf width and days to
start flowering had direct and positive effects. On drought stress conditions, the
correlation between days to start flowering and green leaf yield was resulted from
indirect effect of number of leaves per plant. To select for tobacco high quality
leaves, we can select the best plants indirectly by using of days to start flowering,
stem diameter and leaf length under normal water conditions and the number of
leaves and leaf width under drought stress conditions.
