مقايسه اثربخشي آموزش‌هاي تنظيم‌هيجان و تاب‌آوري بر بهزيستي روان‌شناختي مادران دانش آموزان كم توان ذهني

Compare the Effectiveness of Emotion Regulation and Resilience Training on Psychological Well-Being of Mothers of Students with Intellectual Disability

زمينه و هدف: كودك كم‌توان ذهني مشكلات رواني بسياري را در اعضاي خانواده به‌ويژه مادر ايجاد مي‌كند. با توجه به اهميت به‌زيستي رواني مادر در خانواده و جامعه، هدف از پژوهش حاضر مقايسۀ اثربخشي آموزش‌هاي تنظيم هيجان و تاب‌آوري بر به‌زيستي روان‌شناختي مادران دانش آموزان كم‌توان ذهني بود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعۀ شبه تجربي (پيش‌آزمون - پس‌آزمون) 30 نفر از مادران دانش‌آموزان كم‌توان ذهني شاغل به تحصيل در مدارس استثنايي شهر اراك به شيوۀ در دسترس انتخاب و به‌صورت غير تصادفي در دو گروه آزمايش (15 نفري) قرار گرفتند. براي گروه اول آموزش تنظيم هيجان (هفته‌اي دو جلسه يك و نيم‌ساعته) و براي گروه دوم آموزش تاب‌آوري (هفته‌اي دو جلسه يك‌ساعته) اعمال شد. همه آزمودني‌ها پيش از آغاز آموزش و پس‌ازآن، مقياس به‌زيستي روان‌شناختي ريف (فرم 84 سؤالي) را پر كردند. براي تجزيه‌ و تحليل داده‌ها از تحليل كواريانس تك متغيره و چند متغيره استفاده شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه ميانگين نمرات در متغير به‌زيستي روان‌شناختي و مؤلفه‌هاي آن در گروه آموزش تاب‌آوري در مرحله پس‌آزمون نسبت به گروه آموزش تنظيم هيجان افزايش‌يافته است (0/05>P). بيشترين مقدار تفاوت ايجاد شده در دو گروه در مؤلفه خودمختاري با اندازه اثر 0/68 و كمترين مقدار تفاوت ايجاد شده در دو گروه در مؤلفه پذيرش خود با اندازه اثر 0/26 است. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه آموزش‌هاي تاب‌آوري و تنظيم هيجان بر ارتقاي به‌زيستي روان‌شناختي مادران مؤثر است.

Background and Objective: Mentally-disabled children cause many psychological problems in family members, especially in mothers. Due to the importance of psychological well-being of mothers in family and society; the aim of this study was to compare the effectiveness of emotion regulation and resilience training on psychological well-Being of mothers of students with intellectual disability. Methods: In this quasi-experimental study (pre-test and post-test), mothers of 30 mentally retarded students were selected in Arak, they were non-randomly divided into two experimental groups (15 people). The exertion training and resilience training were received for the first group (weekly two sessions one and a half hours) and the second group (weekly two sessions per hour), respectively. Prior and after the training, the subjects completed psychological well-being scale (an 84-question form). Univariate and multivariate analysis of covariance (ANCOVA & MANCOVA) was used to analyze the data. Results: The results showed that the mean scores of psychological well-being variable and components increased in the resilience training group (post-stage) in comparison to the emotion regulation training group (P < 0.05)., Theeffect amount of 68/0 and 26/0 were reported as the maximum and the minimum difference in the two groups in the Autonomous component . Conclusion: The results indicated that resilience and emotion regulation training, improved psychological well-being of mothers with mentally retarded children.