مطالعه قانون قيمت هاي واحد در بازارهاي ميوه و تره بار تهران (مطالعه موردي: گوجه فرنگي و سيب زميني)

Studying the Law of Unit Price in Tehran's Vegetable Markets: Case Study of Tomato and Potato

اين مطالعه به بررسي قانون قيمت­هاي واحد در بازارهاي ميوه و تره­‌­بار تهران با استفاده از داده‌هاي ماهانه قيمت دو محصول گوجه‌فرنگي و سيب­‌زميني در سالهاي 1392- 1389، پرداخته است. روش‌هاي مورد استفاده شامل روشهاي نوين اقتصاد سنجي سري‌هاي زماني (آزمون هگي، آزمون هم گرايي يوهانسن و الگوي تصحيح خطاي برداري) مي باشند. نتيجه بدست آمده از آزمون هگي نشان دهنده وجود ريشه واحد غيرفصلي در متغيرهاي مورد مطالعه است. قانون قيمت‌هاي واحد به وسيله آزمون هم گرايي يوهانسن براي محصول سيب­‌زميني و گوجه‌فرنگي در سالهاي مورد بررسي به گونه‌اي معني‌­دار پذيرفته شده است. نتايج حاصل از آزمون عليت گرنجر بيانگر عليت يكطرفه از قيمت عمده‌فروشي ميدان مركزي به قيمت خرده‌فروشي بازارهاي سازمان ميادين در دو محصول مورد مطالعه ميباشد. نتايج بدست آمده از برآورد الگوي تصحيح خطاي برداري نشان ميدهد كه در هر دوره زماني به ترتيب 26 و 30 درصد از عدم تعادلهاي كوتاه مدت ناشي از تكانه‌هاي وارده در بازار گوجه‌فرنگي و سيب­‌زميني، تصحيح خواهد شد. در نتيجه بمنظور پرهيز از نوسان قيمت دو محصول در بازارهاي سازمان ميادين، پيشنهاد ميشود قيمت در ميدان عمده‌فروشي به گونه مستمر نظارت شده و با اتخاذ تدابير حمايتي از سوي نهادهاي حاكميتي و مسئولان محترم سازمان ميادين، وابستگي قيمت دو محصول به قيمت عمده‌فروشي كاهش يابد.

The current study aimed to examine the law of one price by using the monthly data in wholesale and retail markets of potato and tomato during the period of 2010 to 2014 in Tehran. The applied techniques consist of new method of time series econometrics such as HEGY test, Johansen co-integration and vector error correction model. The result of HEGY test indicates the unit root at zero frequency. Furthermore, the Johansen co-integration test revealed the positive relationship between wholesale and retail prices in two markets. The consequence of Granger test represents the unidirectional causality from wholesale prices to the retail ones and the outcome of vector error correction model in each period suggests that 26 and 30 percent of short-run disequilibrium derived by impulse response variables are adjusted in order for tomato and potato markets. As a result, taking the necessary precautions to reduce retail price coherence of the two products to their wholesale price is suggested to the authorities due to restrain price volatilities.