كاربست تحليل پوششي داده فازي در ارزيابي كارايي توليد گندم مطالعه موردي: شهرستان تربت حيدريه

The application of fuzzy DEA in evaluating the efficiency of wheat production Case study: city of Torbat e Hydarieh

استفاده روز افزون از منابع و كاهش منابع در دسترس، باعث اهميت يافتن بحث مصرف بهينه شده است. از سوي ديگر، شاخص كارايي توليد بيانگر نحوه استفاده از منابع است. لذا، در اين مقاله كارايي كشاورزان در توليد محصول استراتژيك گندم با استفاده از تحليل پوششي داده ­هاي فازي در حوزه شهرستان تربت حيدريه مورد بررسي قرار گرفته است. داده ­هاي فازي مورد استفاده از نوع مثلثي بوده كه به وسيله ابزار پرسش‌نامه از 31 كشاورز گردآوري شده است. براي تجزيه و تحليل ابتدا ضرايب همبستگي فازي محاسبه و آزمون ايزوتونيسيتي اجرا شده و سپس كارايي كشاورزان با مدل‌هاي FCCR و FSBM محاسبه و در نهايت، امتيازهاي كارايي بدست آمده با استفاده از شاخص Chen-Klein رتبه بندي شده است. نتايج مطالعه بيانگر كارآمد بودن هر دو مدل تحليل پوششي داده فازي براي بررسي كارايي كشاورزان مي‌باشد. با استفاده از مدل FSBM كارايي 6% از كشاورزان بين 0/7 تا 0/8 و 42 % بين 0/6 تا 0/7 و 39% بين 0/5 تا 0/6 و 13% نيز بين 0/4 تا 0/5 بوده است و با استفاده از مدل FCCR كارايي 9% از كشاورزان بين 0/8 تا 0/9 و 45% از آن­ها بين 0/7 تا 0/8 ، 25% از آنان بين 0/6 تا 0/7 و 9% آنان بين 0/5 تا 0/6 و 12% نيز بين 0/4 تا 0/5 بوده است. با توجه به اين‌كه مدل­هاي تحليل پوششي مورد استفاده در اين پژوهش از نوع ورودي محور بودند و در اين مدل­ها براي بهبود كارايي بايد ورودي­ها كاهش داده شود تا كارايي واحد مورد بررسي افزايش يابد و از سوي ديگر با توجه به اين‌كه مقدار معادل انرژي مصرفي ورودي به ترتيب از زياد به كم شامل بذر (26728)، كود (13078)، سوخت ماشين آلات (10868)، آب (10506)، ماشين آلات (1467)، سم (1173) و نيروي كار (413) مي‌باشد، لذا، كاهش در مقدار بذر مصرفي، كارايي كشاورزان را ارتقا مي دهد. هم‌چنين، كاهش در كودهاي صنعتي و استفاده از كود­هاي طبيعي نيز مي تواند كارايي را افزايش دهد. افزون بر اين، استفاده از ماشين آلات مدرن ميتواند منجر به كاهش مقدار سوخت ماشين آلات و افزايش كارايي گردد. هم‌چنين، روش­هاي مدرن آبياري مي ­تواند تا حد زيادي از مقدار آب مصرفي كشاورزان كاسته و راهكار مناسبي براي ارتقاي كارايي كشاورزان مورد بررسي بشمار رود.

The increased consumption and the depletion of resources is a key factor for concerning the issue of sustainable consumption. On the other hand, optimal consumption will help to increase production efficiency, profitability and competitiveness. Efficiency index demonstrates how we use our resource. So this article integrates fuzzy set theory in the data envelopment analysis (DEA) to calculate efficiency scores when input and output data are fuzzy. FCCR and FSBM models used for calculate efficiency of farmers. 0.6 to 0.7, 39% between 0.5-0.6, 13% in 0.4-0.5 and the rest were greater than 0.7 efficient and by model FCCRI using the same index 7% of farmers had greater efficiency from 0.8 and 45% of their performance were between 0.7 to 0.8, and 25% in 0.6-0.7, 9% in 0.5-0.6 and 12% in 0.4-0.5. So by using these models no farmers have perfect efficiency.