تحليل اقتصادسنجي الگوي مصرف انرژي در توليد غلات ايران (مطالعه موردي: گندم، جو، برنج و ذرت)

Econometric Analysis of Energy Use in Cereal Production of Iran (Case Study: wheat, Barley, Corn, Rice)

هدف از اين مطالعه بررسي روند مصرف و محاسبه شاخص‌هاي كارايي انرژي و تحليل اقتصاد‌سنجي مصرف انرژي در توليد غلات آبي كشور (گندم، جو، برنج و ذرت) در طي دوره زماني 87-1365 مي‌باشد. پس از تعيين مقدار مصرف هر نهاده در توليد يك هكتار از محصول، هر نهاده مصرفي به هم‌ارزي انرژي آن تبديل‌ شد. نتايج نشان‌ دادند روند مصرف انرژي در توليد غلات مورد بررسي در دوره ياد شده روند صعودي داشته‌ است و مقدار كل انرژي ورودي و خروجي در سال 1387 نسبت به سال 1365 به ترتيب به مقدار 27 و 43 درصد افزايش يافته‌است. هم‌چنين، شاخص‌هاي كارايي و بهره‌وري مصرف انرژي غلات در طي دوره ياد شده داراي روند صعودي بوده ‌است. نسبت انرژي از 1/45 در سال 1365 به 1/85 در سال 1387 افزايش يافته‌است، ولي افزايش در كارايي مصرف انرژي محصولات، همراه با افزايش انرژي ورودي بوده كه نشان‌دهنده وابستگي بوم‌نظام‌هاي زراعي كشور به انرژي‌هاي ورودي بويژه منابع تجديدناپذير همانند سوخت‌هاي فسيلي مي‌باشد. نتايج تحليل اقتصاد سنجي توليد غلات نشان‌داد افزايش انرژي‌هاي سموم شيميايي و بذر تاثيري مثبت و معني‌دار بر مقدار توليد محصولات مورد مطالعه داشته‌است.

The aim of this study was to determine the trend of energy use, energy indicators and econometric analysis of energy use model in production of Iran cereal in 1986 to 2008. After determining the amount of inputs used in product of production per hectare, every input was converted to equivalence energy. Results showed that the energy consumed in the production of cereal has increased in the period under study. As total energy inputs in cereal production, increased by 27% from 1986 to 2008, whereas total output energy increased about 43% from 1986 to 2008. Also, the indices of energy efficiency and productivity of crops has been increased during the period. Energy ratio is reached from 1.45 in 1986 to 1.85 in 2008. But the increase in energy ratio of productions has been accompanied by increasing input of energy show the dependency of agricultural ecosystems to input energy particularly non-renewable resources such as fossil fuels . The econometric analysis results revealed that pesticide and seed energy had a positive and significant impact on the cereal production.