آزمون حباب قيمتي در بازار واردات برخي محصولات راهبردي كشاورزي

Testing for Bubbles in the Import Market of Some Strategic Agricultural Commodities of Iran

بازار محصولات كشاورزي با فراز و نشيب ­هايي در قيمت كالاها رو به‌ روست كه عموماً ذات بازار تلقي شده و نشان‌دهنده اتفاقات رخ‌داده در بازار مي ­باشد؛ گاهي بازار با واكنش ­هاي شديد خارج از انتظار رويارو مي­ شود كه داراي اثرات منفي بر وضعيت اقتصادي مردم است. در اين ‌ارتباط، مسئله بي‌ثباتي بازار و شكل­ گيري حباب قيمتي يكي از موضوع‌هاي مهم در بازار محصولات كشاورزي است كه وجود آن با توجه به نقش كالاهاي كشاورزي به‌ ويژه محصولات راهبردي در تأمين نياز غذايي مردم، داراي اثر منفي بر امنيت غذايي شهروندان است. در اين مقاله، وجود حباب قيمتي در بازار واردات برخي محصولات راهبردي وارداتي ايران در سال­هاي 1357 تا 1390 با استفاده از روش بازگشتي جديد پيشنهاد شده به وسيله فيليپس و همكاران مورد آزمون قرار گرفت. يافته ­هاي بدست آمده از آزمون­هاي پژوهش نشان داد كه در بين محصولات روغن خوراكي، گندم، جو و چاي، رفتار قيمتي محصول جو حبابي است و وجود حباب قيمتي در محصولات روغن خوراكي، گندم و چاي تأييد نشد. حباب قيمتي موجود در محصول جو موجب بي ­ثباتي بازار اين محصول مي ­شود و بر امنيت غذايي مردم اثر منفي دارد؛ براي كاهش اين اثرات، لازم است تا با پيش ­بيني صحيح بازار، امكانات لازم براي ذخيره‌سازي محصول و توسعه كشت داخلي فراهم شود.

The market of agricultural products such as any other markets is facing with some ups and downs in the commodity prices which is generally considered as the potential characteristic of the markets showing the ongoing processes within the market. Sometimes the market will be faced with some unexpected robust reactions which have the negative effects on the people's economic situation. In this regard, the problem of unstable market, and formation of price bubble is a main issue in agricultural markets in which this formation, considering the role of agricultural products especially strategic products in providing needed nutrition for people's life, has negative impacts on the citizen's food security. In this article the existence of price bubble in the Iranian imported market of some strategic imported commodities during 1357-1390, has been investigated in the formwork of Right-Tailed Unit Root Test Method, by Phillips et.al. The findings from research show that the dealing of grain experienced a bubble price while in case of edible oil, wheat, and tea such a problem was not verified.