نگاهي به چگونگي توزيع منابع بهداشتي درماني استان گيلان در سال هاي 1390 و 1392

Assessing the Distribution of Health Care Services: Evidence from Guilan Province in Year 2011 and 2013

سلامت و دسترسي عادلانه به مراقبت هاي با كيفيت، صرف نظر از سن، جنس، نژاد و محل جغرافيايي هدف مهم نظام هاي سلامت در همه ي كشورها مي باشد. اين مطالعه با هدف تعيين نابرابري در توزيع خدمات بهداشتي درماني و تعيين درجه ي توسعه يافتگي شهرستان هاي استان گيلان انجام شد. روش بررسي: مطالعه ي حاضر مقطعي از نوع توصيفي– تحليلي بوده كه درآن وضعيت توزيع 13 شاخص بهداشت و درمان در كليه شهرستان هاي استان گيلان طي سال هاي 1390 و 1392 بررسي شده است. داده ها از پايگاه اطلاعاتي مركز آمار ايران استخراج و جهت تجزيه و تحليل آنها ابتدا با روش تاكسونومي عددي درجه توسعه يافتگي شهرستان ها مشخص شد. سپس شاخص ها با روش انتروپي شانون وزن دهي شده و در نهايت از تكنيك تاپسيس جهت رتبه بندي شهرستان ها براساس دسترسي به منابع سلامت استفاده شد. يافته ها: تكنيك تاكسونومي نشان داد كه در هر دو سال به ترتيب شهرستان رودبار، رودسر و لاهيجان توسعه يافته ترين و تالش، رضوانشهر و املش توسعه نيافته ترين شهرستان ها هستند. با وزن دهي شاخص ها و براساس آنتروپي شانون، شاخص هاي تعداد پزشك متخصص و پيراپزشك به ترتيب بيشترين و كم ترين وزن را به خود اختصاص دادند. نتيجه گيري: با توجه به توسعه ي نامتوازن منابع بهداشتي درماني در استان گيلان، توجه به شهرستان هاي توسعه نيافته در اين استان بايد در اولويت قرار گيرد. پيشنهاد مي شود جهت نيل به وضعيت عادلانه ي منابع سلامت در گيلان، برنامه ريزي براساس وضعيت توسعه يافتگي شهرستان ها صورت گيرد.

Background and Aim: Health and equal access to quality care regardless of age, gender, race and location is health systems' goal in all countries. This study aimed to determine inequality in healthcare services distribution and development level of cities in Guilan province. Materials and Methods: This descriptive, cross-sectional study assessed the distribution state of 13 healthcare indicators in all cities of Guilan (n=16) in year 2011 and 2013. In order to collect data, the database of Statistical Center of Iran (SCI) was used as reference. The taxonomy technique was employed to determine the degree of development of different cities. In addition, indicators were weighed by Shannon’s entropy. Finally, TOPSIS was used to rank the cities in term of access to health sector resources. Results: Taxonomy technique in 2 years showed that Rudbar, Rudsar and Lahidjan were of most developed cities and Talesh, Rezvanshahr and Amlash were the most under-developed cities respectively. After weighting indicators and according to Shannon entropy, the number of specialists and paramedics gained the most and the least weight, respectively. Conclusion: Due to the inequality in distribution of health resources in Guilan province, attention to underdeveloped cities in this province should be a priority. To achieve equitable health resources in Guilan, it is recommended that the plannings be based on state of development of cities.