كليدواژه :
كلام اشعري , تصوف , تساهل و تسامح , نسبيت حقيقت
چكيده فارسي :
كلام اشعري كه در انطباق با بنيادهاي شهودي تصوف، مذهب كلامي مسلط بر اين نظام معرفتي است به سبب داشتن برخي از مؤلفّه‌ها، بستر مناسبي براي شكل‌گيري تساهل و تسامح فراهم آورده است. تساهل و تسامحي كه آفريننده زيباترين جلوه‌هاي نوع‌دوستي و فراتر از آن هستي‌دوستيِ صوفيانه گشته و عالم را به سبب آن‌كه همه از جانب اوست در جايگاه معشوقي نشانده است. رابطه تساهل و كلام اشعري در نظام تصوف گاه مستقيماً و بر اساس مباني نظري‌اي چون جبر و كسب، جريان عاده الله، خرق العاده و ناتواني عقل شكل مي‌گيرد و گاه در لفافه برآيندهاي اين نظام كلامي، كه وحدت وجود يكي از آن‌هاست، به عرصه مي‌آيد. در نهايت شايد بتوان گفت بسياري از آنچه را كه مي‌توان از آن به عنوان شاخصه‌هاي نوع‌دوستي ياد كرد بايد در دل باورهاي اشعري جست‌وجو كرد. امري كه راه را براي تأويل زبان رمزي صوفيه و پذيرفتن امكان برداشت‌هاي متفاوت از پديده‌ها باز مي‌گذارد و مباني تساهل در تصوف را تشكيل مي‌دهد.
چكيده لاتين :
Due to some elements, Ash’ari theology –which in comformity with Intuitive foundations of Sufism, is the domniant thelogical creed of this epistemic system- has provided an adequate basis of tolerance in Sufism. The tolerance that creats the most beautiful displays of alturism, and further, loving the existence; and loves the universe because that is copmletely from Him. The connection between tolerance and Ash’ari theology, sometimes forms directly, based on theoretical bases like Determination and the Free Will, the Will of God (the Current of Ādat-Allāh), the miracle, and the inability of reason; and sometimes appears in the guise of the outcomes of this theological system, which Pantheism (the Unity of Existence) is one of them. Finally, it may be said that most of somethig that one could mention as characteristics of alturism, should be probed in Ash’ari beliefs; which leaves the way of interpreting the symbolic words of Sufis and accepting the possibilty of different interpretaions open, and forms the bases of tolerance in Sufism.
