ارتقاء اثربخشي و عملكرد سيستم آبياري باراني كلاسيك ثابت در منطقه فارس

Improvement of Solid Set Sprinkler Irrigation System Performance in Fars Province

در سال هاي اخير با توجه به رشد شتابان سامانه‌ هاي آبياري باراني كلاسيك ثابت با آبپاش متحرك در كشور نياز است تا به‌صورت مداوم سامانه‌‌هاي اجراشده ارزيابي و پايش شوند و نتايج آن براي ارتقاء عملكرد آن‌ها بكار گرفته شود. در مطالعه حاضر عملكرد سيستم آبياري باراني از نوع كلاسيك ثابت در تعدادي از مزارع استان فارس ارزيابي شد. نتايج نشان داد تغيير سامانه از آبياري سطحي به آبياري باراني باعث كاهش 42 درصدي مصرف آب در محصولات صيفي در مزارع موردبررسي شد و به سطح زير كشت در مناطقي كه با كم‌آبي مواجه نبوده‌اند، اضافه‌شده است. اكثر مزارع موردبررسي در مناطق بادخيز بودند و متوسط تلفات بادبردگي برابر 16 درصد و مقادير متوسط يكنواختي پخش آب 63 درصد بود، ازنظر مقادير يكنواختي پخش به‌دست‌آمده، سامانه‌هاي ارزيابي‌شده به سه گروه غيرقابل‌قبول، ضعيف و نسبتاً خوب دسته‌بندي شدند. ميانگين راندمان پتانسيل كاربرد در سامانه‌هاي انتخابي 52 درصد بود كه غيرقابل‌قبول است. ضعف طراحي، اجرا و مديريت از دلايل پايين بودن مقادير پارامترهاي اندازه‌گيري شده، بودند كه به‌طور خاص مي توان به آبياري در شرايط باد، استفاده از تعداد آبپاش بيشتر از حد مجاز طراحي، استفاده از دو يا سه آبپاش روي هر بال، كيفيت پايين لوازم و تجهيزات مورد استفاده اشاره كرد كه رعايت آن‌ها براي ارتقاء عملكرد سيستم آبياري توصيه گرديد.

In recent years, due to the rapid growth of solid set sprinkler irrigation system with moving sprinklers, it is necessary to continuously evaluate and monitor the implemented systems and use the results to improve their performance in the country. In this study, the performance of a solid set sprinkler irrigation system was evaluated in the number of farms of Fars province. Based on experimental data, changing the system from surface irrigation to sprinkle irrigation reduced water consumption by 42% in the field products, and increased cropping area in region which were not under water stress. Most of the farms were located in windy areas, and the average wind drift loss was 16%. The Average amount of Christiansen uniformity (CU) was 63%. According to the distribution uniformity values, evaluated systems were classified in the three levels of unacceptable, poor, and as relatively good. The average amount of PELQ was 52% which was at unacceptable level. In general, the weakness in the design, implementation and management of selected systems were the reasons for the low values of measured parameters. Which can be specifically referred to as; irrigation in a windy climate, using of the number of sprinklers more than the design limits, using of two or three sprinklers on each wing, low quality of equipment. Considering the mentioned issues was recommended to improve the performance of irrigation system.