رموز و اشارات عرفاني در غزليات فخرالدين عراقي

Mystical Secrets and Allusions in the Eraghi’s Ghazals

تأمل درانديشه­ هاي شاعران از پژوهش ­هاي مهم ادبي به شمار مي آيد .يكي از اين انديشه­ ها يا مضامين، عرفان است.عرفان با ادبيات بويژه ادبيات فارسي پيوندي ناگسستني دارد.از زماني كه عرفان راه خود را درشعر فارسي باز­كرد و مضامين عرفاني برپايۀ عشق به ذات پروردگار به رشتۀ نظم كشيده شد ، ادبيات فارسي شكوفا شد وتكامل يافت .يكي از شاعراني كه مي­ توان اشارات عرفاني را در اشعارش به خصوص غزلياتش ديد، فخرالدين عراقي - شاعر قرن هفتم هجري قمري-است . اشعار اين شاعر عارف علي­رغم جايگاهي كه در غزل عرفاني دارد تاكنون از اين نظر بررسي نشده است .نگارندگان در اين تحقيق سعي كرده ­اند تا رموز و اشارات عرفاني در غزليات عراقي را بازنمايند. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه خميرمايۀ اصلي غزل عراقي را عرفان و ذيل آن عشق به خصوص عشق حقيقي يا عرفاني تشكيل مي ­دهد ومضامين قلندري، خمريه، بي­ ارزشي دنيا و امور مادي، وحدت وجود، فنا و بقا، تجلي، ذكر حق و رازپوشي عارفانه از ديگر مضامين عرفاني غزليات او است.

Having a deep thought in poets' way of thinking is one of the most important literary researches. One of these concepts is Mysticism. It has an irrefrangible relation with literature specially Farsi literature. Since Mysticism found its way into Farsi poems and mystical concepts based on love to Allah were composed, Farsi literature flourished and improved. One of the poets whose ghazals are full of mystical concepts is Fakhr-al-din Eraghi, the seventh century poet. Despite his great position in mystical ghazal, his poems have never been taken into consideration. We have tried to decode the secrets of his poems. The results show that mysticism and the real love are the building blocks of his poems, and concepts such as Qalandari, lack of attention to the materialistic aspects of life, unity of existence, mortality and immortality, emanation, remembering Allah, and mystical secrecy are among other concepts found in his works.