ساختار «سفر»هاي عرفاني در اشعار كمال خجندي

Structure of Mystical “Journey” in Poetry of Kamal Khujandi

كمال‌ خُجندي از عارفان قرن هشتم هجري است كه پس از سفر حج، در «تبريز» و «سراي» ساكن شد. مي توان ادعا كرد كه اين سفرهاي كمال بود كه مضمون اشعار و زندگي او را متحول ساخت. از ديد او، سفر روح و عروج آن دال بر نياز فطري انسان به تعالي و تكامل است كه در نهايت منتهي به «انسان كامل» مي‌شود. آن چه در اين سير روحاني اصل و حقيقت است ديدار با «خويش» است. هر سفر نياز به يك راهنما و ياريگر دارد كه او نيز از مدد پير خردمند بهره مي‌برد. ميل بازگشت به سرآغاز در اشعاراو با مقوله طلب عجين است. گاهي سفرهايش، سفر به سوي حق است، و گاه براي ديدار با واسط الهي است. هدف او از بيان اين سفرها تزكيه نفس وقطع تعلقات دنيوي است. مقالۀ حاضر تلاش دارد تا سفرهاي كمال را از منظر كهن الگو، ساختار شناسي و سير عرفاني بررسي كند.

“Kamal Khujandi” is a Sufi of 8th century (in Hijri) based in “Tabriz” and “Saray” after Hajj Pilgrimage. It is claimed that these journeys have changed his life along with the contents of his poems. From his view, spiritual journey and its ascension indicate the innate needs of human for perfection and evolution which results in “Perfect Human”. What is of fact in this spiritual journey is meeting with “self” of yours. In any journey, you need someone as a companion who is seeking more assistance from the wise “Old” man. The desire to return to “Inchoation” in his poetry is imbued with the concept of “demand”. Sometimes, he voyages toward “the right” and sometimes he is to meet the intermediator. What he seeks from expressing these journeys is self-purification avoiding mundane attachments. The attempt in this paper is to study Kamal‟s Journeys in terms of archetype, structure, and mystical voyages.