كليدواژه :
اثرات سوء زيست محيطي , فعاليت‌هاي معدن‌كاري , روش‌هاي تصميم‌گيري چند معياره , معدن چادرملو , درمنه دشتي
چكيده فارسي :
از مهم‌ترين اثرات سوء زيست محيطي ناشي از معدن‌كاري، تخريب منطقه معدني حاصل از فعاليت‌هاي استخراجي و تحت تاثير قرارگرفتن اكوسيستم منطقه است. وسعت زمينهاي تحت تاثير فعاليت هاي معدن كاري به ويژه محل هاي انباشت باطله نيز روز به‌روز افزايش مييابد. درنتيجه مديريت اين اثرات و بازسازي زمين‌ها پس از معدن‌كاري، نقش مهمي در كاهش اثرات سوء زيست‌محيطي ايفا مي‌كند. انتخاب گونه گياهي مناسب و كاشت آن به‌منظور حفظ محيط زيست منطقه و بازسازي معدن از مهم‌ترين اقدامات در جهت محافظت از محيط منطقه معدن‌كاري شده است. در اين راستا در اين پژوهش به انتخاب گونه گياهي براي بازسازي معدن سنگ آهن چادرملو يزد پرداخته شد. براي انتخاب گياهان مناسب براي بازسازي معدن و كاشت گياهان در اين منطقه، ابتدا براساس نوع گياه كاري، سازگاري گياهان باشرايط اقليمي و آب و هوا و خاك ناحيه، چند گونه گياهي، انتخاب شد و سپس براساس معيارهاي چشم انداز منطقه، مقاومت در برابر بيماري و حشرات، قدرت و نحوه رشد، دسترسي به گونه گياهي، بازدهي اقتصادي، حفاظت از خاك و ذخيره آب، جلوگيري از انواع آلودگي ها، مناسب‌ترين گونه‌ها انتخاب شدند. ماتريس هاي تصميم گيري بر اساس پرسشنامه هاي اهميت معيارها و گزينه ها كه توسط كارشناسان تكميل گرديده، به دست آمدند و گونه هاي گياهي بر اساس عوامل ثانويه (معيارها)، با روش‌هاي TOPSIS فازي و AHP فازي، اولويت بندي شدند. در نهايت، مناسب ترين گونه هاي گياهي در محدوده معدن كاري در هر دو روش، درمنه دشتي رتبه اول و سالسولاي يزدي و انواع شور امتيازات تقريبا برابر و قيچ كمترين امتياز را به‌دست آورده اند. در اين پژوهش، نتايج يكساني با هر دو روش به‌دست آمد.
چكيده لاتين :
Destruction of area and changes in local ecosystem are viewed as the most important environmental impacts of mining operations in a region. Extents of disturbance area particularly waste dumps are also being increased as mining continues. Hence, environmental management and reclamation of mined lands play a major role in environmental protection in a specified mining region. With this respect, this paper describes optimum plant selection for reclamation process of mining in Chadormaloo mining complex as a case study. In all type of post mining land use such as Agriculture, Pasture, Forestry, Tourist attraction, Wild life creation, selection and planting the appropriate plant species is one the most essential requirements to successful implement the mine reclamation plan. The Research methodology is, Selecting of plant species that is on the basis of the primary factors that are: type of post mining land use, Climate, Nature of soil. Then priority is defined between the selected species, based on of the secondary factors by two Multiple Criteria Decision Making (MCDM) models that criteria are perspective of the region, resistance against disease and insects, strength and method of growth, availability of plant type, economic efficiency, protection of soil and storing water, prevention from pollution. These models are implemented by FUZZY AHP and FUZZY TOPSIS methods. The mentioned procedure was applied to Chadormaloo iron mine in Iran. Decision making was executed on the basis of oral judgments and experts’ opinions in the case study. Results showed that among candidate plants, Artemisia sieberi, Salsola yazdiana, Halophytes types, and Zygophyllum, respectively, are ranked and prioritized as optimum plants for reclamation process using two methods.
