بررسي شيوه هاي عملكرد عياران در متن هاي حماسي و عياري

A Study of Ayyaran?s Practices in Epic and Ayyari Texts

بخش قابل توجهي از متون حماسي و داستان هاي قهرماني، آكنده از شيوه ها و شگردهاي عياري است. عياران شخصيت هايي والا هستند كه هنگام ناكارآمدي جنگ و ستيز وارد داستان شده، با روش هاي ويژه خود بر كشش داستان مي افزايند. در اين جستار، شيوه هاي عملكرد عياران در چند متن حماسي و عياري بررسي شده است. اين پژوهش با هدف تبيين دقيق تر كارويژه ها و تحليل ساز و كارهايي صورت يافته است كه در بسياري از داستان ها موجب گره افكني و يا برون رفت از بحران مي شود. بدين منظور پس از عنوان هر شگرد، نمونه هايي به دست داده مي شود. متن هاي بررسي شده عبارتند از: شاهنامه فردوسي، سمك عيار، داراب نامه ترسوسي، داراب نامه بيغمي، برزونامه و اسكندرنامه. پژوهش به روش تحليل محتوا بر پايه منابع كتابخانه اي سامان يافته است. براساس نتايج، روش هايي كه عياران بدان وسيله به مقصود خود مي رسند بدين شرح است: تعويض لباس، تغيير دادن چهره، آراستن خود به شيوه هاي مختلف، استفاده از داروي بي هوشانه، انگشتر، كمند، صندوق، پنهان كردن وسيله دفاعي در ساق موزه، ناشناس رفتن به سپاه دشمن، شناسايي مكان با بوييدن خاك و سخن گفتن به زبان هاي ديگر. اين شيوه ها نشان مي دهد چگونه در داستان هاي حماسي- عياري يك نواختي ماجراها بر هم مي خورد و توجه خواننده به عناصر تاثيرگذار و مهمي كه گاه فراتر از جنگ و ستيز هستند، جلب مي شود.

Ayyari (chivalry) techniques and practices form a significant portion of epic texts and heroic stories. Ayyaran are men of noble character that are introduced in the story during the ineffectiveness of war and conflict. They increase suspense in story by using special techniques. In this study، ayyaran’s practices have been investigated in a number of epic and Ayyari texts. This Study has been done with the aim of elaborating on the functions and analyzing the devices which create complication or resolution in many stories. For this purpose، after naming each technique، some examples will be given. The investigated texts include Ferdowsi’s Shahnameh، Samak Ayyar، Tarsusi’s Darabnameh، Beighami’s Darabnameh، Borzoonameh and Eskandarnameh. This study has been organized using content analysis method based on library resources. According to the results، the techniques employed by ayyaran for reaching their goal were as follows: changing clothes، transfiguration، disguise، using anesthetic drugs، ring، lasso and box، hiding a defense instrument in the shaft of the boot، entering the enemy’s territory secretly، sniffing the soil to detect a location، and talking in different languages. These techniques/methods show how in epic-Ayyari stories the uniformity of events are avoided and how the readers’ attention is drawn to the influential and important elements which are sometimes beyond war and conflict.