بررسي تاثير ارتقاي فعاليت جسماني براساس تئوري رفتار برنامه‌ريزي شده در كنترل فشارخون بيماران مبتلا به پرفشاري خون مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي ـ روستايي شهر رشت در سال 1393

Investigating the Effect of Improving Physical Activity Based on the Theory of Preplanned Behavior among Patients with Hypertension Referred to Rural Health Care Centers of Rasht in 2014

زمينه و هدف: زندگي بدون تحرك و فعاليت فيزيكي به ­عنوان يكي از عوامل اصلي و اصلاح شدني بيماري­هاي قلبي مطرح است. اين پژوهش با كاربرد تئوري رفتار برنامه­ريزي شده به اجراي برنامه‌اي آموزشي براي ارتقاي فعاليت جسماني بيماران پرفشاري خون پرداخته است. مواد و روش‌ها: مطالعۀ نيمه ­تجربي روي 150 نفر از بيمارانِ مبتلا به پرفشاري خون مراجعه­ كننده به مراكز شمارۀ 13 و 14 رشت در 2 گروه مداخله و كنترل انجام شد. ابزار پژوهش پرسش­نامۀ استاندارد GPAC و پرسش­نامۀ مرتبط با فعاليت جسماني بر اساس تئوري رفتار برنامه ­ريزي شده بود. تجزيه و تحليل داده­ ها با استفاده از نرم­ افزار SPSS انجام شد. يافته‌ها: ميانگين سني افراد 56/08 سال بوده كه 76% از جامعۀ پژوهش زن و 24% مرد بودند. ميانگين و انحراف معيار ميزان فعاليت جسماني MET/MIN/WEAK در 5 قسمت ميزان فعاليت جسماني كلي، فعاليت جسماني در كار، فعاليت جسماني در جا به ­جايي، فعاليت جسماني اوقات فراغت و نشسته بررسي شد. نتايج نشان داد 2 گروه قبل از انجام مداخلۀ آموزشي از نظر آماري تفاوت معني­ داري نداشتند و پس از آن در گروه مداخله افزايش معني­ داري در ميزان فعاليت جسماني كلي، فعاليت جسماني در زمان كار و فعاليت جسماني در زمان نشسته بودن و كاهش فشارخون سيستولي و دياستولي بيماران ديده شد (0/05>P). نتيجه‌گيري: افزايش انجام فعاليت جسماني در بيماران مبتلا به پر فشاري خون در كيفيت رفتارهاي خودمراقبتي آنان مؤثر بوده و در سطح جامعه لزوم آموزش در اين مقوله براي ارتقاي سبك زندگي سالم احساس مي ­شود.

Background and Objective: Living without mobility and physical inactivity is considered as one of the main modifiable causes of heart (cardiac) diseases. This study aimed to implement an educational program by using the theory of planned behavior to improve the physical activity of hypertensive patients. Methods: This quasi-experimental study was conducted among 150 patients with hypertension, referred to centers number 13 and 14 of Rasht in two intervention and control groups. The study tools were standardized GPAC questionnaire and physical activity related questionnaire based on the theory of planned behavior. Data analysis was done using Spss software. Results: The mean age of participants was 56.08 years, of which 76% were female and 24% were male. The mean and standard deviation of physical activity MET / MIN / WEAK were evaluated in five sections of total physical activity, physical activity at work, physical activity in displacement, physical activity of leisure and sitting state. The results showed that there was no significant difference in two groups before the intervention, and after that, there was a significant increase in total physical activity, physical activity at work and physical activity during sitting position in the intervention group, and decreased systolic and diastolic blood pressure in patients (P<0.05). Conclusion: The increasing of physical activity in hypertensive patients is effective in the quality of their self-care behaviors and it is necessary to provide some education on this matter to promote healthy lifestyle.