بررسي فرايندهاي تفسيري و معنايي مبتني بر جنسيّت در انتخاب كنش اخلاقي

The Evaluation of Gender Based Semantic and Construal Processes in Selecting Moral Action

هدف اصلي اين پژوهش بررسي فرايندهاي معنايي و استدلالي افراد در هنگام داوري اخلاقي و كشف جهت‌گيري‌هاي جنسيّتي در آن بود. در اين پژوهش كه از رويكرد كيفي و روش پديدارشناسي بهره برده شد، تمركز مطالعه بر فرايندي بود كه قضاوت افراد را هنگام مواجهه با تعارضات و دوراهي‌هاي اخلاقي شكل مي‌دهد. به عبارتي شيوة تفكّر و روش استدلال فرد در رسيدن به يك انتخاب اخلاقي مورد توجه محقق بود. ابزار پژوهش پرسشنامه‌اي‌ حاوي داستان‌هايي با محتواي تعارض اخلاقي بود كه با ابعاد مختلف زندگي انسان‌ها در ارتباط است كه با انجام‌دادن مصاحبة عميق و با قرار‌دادن افراد در دوراهي‌هاي اخلاقي موجود در داستان‌ها، داده‌ها جمع‌آوري شد. داستان‌ها براساس مطالعة معماهاي اخلاقي موجود و با توجه به سؤالات پژوهش طراحي شدند؛ نمونه‌گيري به صورت هدف‌مند انجام شد و بدين ترتيب 24 نفر از هر دو جنس زن و مرد به طور مساوي براي مصاحبه انتخاب شدند كه نيمي از آن متشكل از دانشجويان دورة ليسانس 19 - 23 سال و نيمي ديگر متشكل از پدر و مادراني بود كه در محدودة سني 45 - 55 سال قرار داشتند. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه اگرچه افراد هنگام قضاوت در يك دوراهي اخلاقي، ممكن است به يك تصميم‌گيري مشابه برسند، اما منطق و فرايندهاي استدلالي آن‌ها براي رسيدن به اين تصميم مي‌تواند بسيار متفاوت از يكديگر باشد. همچنين يافته‌ها نشان مي‌دهد كه جنسيّت نقش قابل ملاحظه‌اي را در جهت‌گيري‌هاي معنايي و استدلالي متفاوت اخلاقي ايفا مي‌كند، به نحوي كه نتايج نشان داد زنان عمدتاً بر استدلال‌هاي عاطفي و مراقبت‌محور و مردان بر گرايش‌هاي منطقي و عدالت‌محور تأكيد بيش‌تري دارند، اگرچه هر دو گرايش و جهت‌گيري را مي‌توان در هر دو گروه به صورت كلي مشاهده كرد

The main aim of this research is to study semantic and argumentative process of moral judgment of individuals and to discover their gender orientations. This research has used qualitative approach, and its concentration is to study the processes that shape the experiences of people when they encounter moral conflicts. 7 stories of moral dilemma were presented to respondents which had relations with different form of life situations, and in-depth interviews were conducted with people regarding those stories. 24 people were interviewed, half of them were women and half men, half of them were undergraduate students and the other half were parents between ages of 45- 55 years. The results show that although people in moral dilemma come to reach a similar decision but their reasoning processes are quite different from one another. Different orientations can be observed in both groups. Findings show that gender plays a considerable role in shaping different moral orientations, so that women emphasize on emotional and care dimensions while men focus on logical and justice dimensions