تاثير مداخله آموزشي براساس مدل اعتقاد بهداشتي در اتخاذ رفتارهاي پيشگيري‌ كننده از پوسيدگي دندان دانش‌آموزان

Effect of a Training Intervention Program Designed Based on Health Belief Model on Adopting Behaviors Preventing Dental

زمينه و هدف: هدف از مطالعۀ حاضر تعيين تأثير مداخلۀ آموزشي بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي بر ارتقاي رفتارهاي پيشگيري‌كننده از پوسيدگي دندان دانش‌آموزان است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه از نوع مداخله‌اي نيمه‌تجربي است كه بر روي 120 دانش‌آموز پايۀ پنجم پسرانۀ شهر سنندج در سال 1395 انجام شد. ابزار جمع‌آوري اطلاعات پرسشنامه محقق‌ساخته شامل اطلاعات دموگرافيك و سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي بود. پس از تخصيص تصادفي دانش‌آموزان به دو گروه مداخله و كنترل (هر گروه 60 نفر)، اطلاعات اوليۀ آن‌ها جمع‌آوري شد. سپس مداخلۀ آموزشي براي گروه مداخله اجرا شد. هشت هفته پس از اجراي برنامۀ آموزشي، داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارSPSS نسخۀ 22 و آزمون‌هاي تي مستقل، تي زوجي و تحليل كوواريانس تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج پژوهش نشان داد كه بين دو گروه مداخله و كنترل در بيشتر سازه‌هاي مدل همچون حساسيت درك‌شده (0/06 =P)، شدت درك‌شده (0/7 =P)، منافع درك‌شده (0/6 =P)، خودكارآمدي (0/8 =P) و راهنما براي عمل (0/8 =P) اختلاف معني‌داري وجود ندارد. اگرچه تنها در سازه‌هاي موانع (0/001 =P) بين دو گروه رابطۀ معني‌دار آماري يافت شد، نتايج تحليل كوواريانس نشان داد كه هيچ اختلاف آماري معني‌داري بين ميانگين نمرات سازه‌هاي مدل در دو گروه وجود ندارد. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه آموزش در مدارس ابتدايي به‌تنهايي كافي نيست و مشاركت والدين، مربيان بهداشت و معلمان در كنار طراحي مداخلات جديد براي بهبود عملكرد رفتارهاي بهداشتي دهان و دندان دانش‌آموزان امري اجتناب‌ناپذير است.

Background and Objective: The present study aimed to determine the effects of a training intervention program based on health belief model on adopting behaviors preventing dental caries in students. Methods: This interventional semi-experimental study was conducted on 120 fifth-grade elementary school students in Sanandaj in 2017. A researcher-made questionnaire was used to collect the required data including demographic information and the constructs of the health belief model. After random assignment of the participants into control and intervention groups (60 student in each group) the primary data were collected. Then, the training intervention was performed for the intervention group. Eight weeks after the intervention, the data were analyzed by SPSS 22, independent t-test, paired t-test, and ANCOVA. Results: The results showed no significant difference between intervention and control groups in most of the constructs of the model, including perceived susceptibility (P=0.06), perceived severity (P=0.7), perceived benefits (P =0.6), self-efficacy (P =0.8), and cues to action (P =0.08). Although there was a significant difference between the two groups only in terms of perceived barriers (P=0.001), the results of ANCOVAs showed no significant difference between two groups in terms of the mean scores of the constructs of the model. Conclusion: Our finding showed that training students in elementary schools alone cannot play a significant role in adopting preventive behaviors. Hence, it is necessary to have parents, health instructors, and teachers to cooperate in health care programs to improve the adoption of dental and oral health strategies by students.