تعيين فراواني ريسك فاكتور افرادي كه به منظور آزمايشHIV اقدام به اهداي خون مي‌كنند

Risk behaviors among blood donors who give blood in order to be tested for HIV in Shiraz Blood Transfusion in 2003

سابقه و هدف بعضي از اهداكنندگان ممكن است با انگيزه دستيابي به جواب آزمايش HIV اقدام به اهدا خون نمايند و چنين افرادي باعث به خطر انداختن سلامت خون و فرآورده هاي خوني مي شوند. مواد وروش‌ها اين مطالعه ، يك مطالعه مقطعي با استفاده از پرسشنامه چهار جوابي بود كه بر روي 20800 نفر اهدا كننده خون كه در سال 1382 جهت اهدا خون به سازمان انتقال خون شيراز مراجعه كرده بودند انجام گرفت. نمونه بر اساس نمونه گيري سيستماتيك تصادفي انجام شد. پرسشنامه شامل سه قسمت بود قسمت اول حاوي مشخصات دموگرافيكي شركت كنندگان، قسمت دوم حاوي سوالاتي در زمينه اهدا خون، قسمت سوم حاوي سوالاتي در زمينه ريسك فاكتور افرادي كه به منظور آزمايش HIV اقدام به اهداي خون كرده بودند. مجذور كا و رگرسيون براي آناليز داده ها استفاده شد. يافته‌ها متوسط سن اهداكنندگان 11/3 ± 34/46 بود. در اين مطالعه 87/7% اهداكنندگان مرد و 12/3% آنها زن ، 8/51% آنها متأهل و 48/2% آنها مجرد بودند.36/3% دهنده بار اول، 63/7% سابقه اهدا بيشتر از يك بار داشتند كه متوسط دفعات اهدا خون در اين افراد 3/2 ± 6/7 بود. 6/1% آنها در آزمايش هاي روتين آزمايش HIV را انجام داده بودند. در كل 14/8% افراد به منظور بررسي از نظر ايدز اقدام به اهدا خون كرده بودند كه اهدا خون به منظور آزمايش HIV در مردان ، افراد مجرد و دهندگان بار اول بيشتر بود ( P<0.05).ارتباطي بين شغل ، وضعيت تحصيل، سن و اهدا خون به منظور آزمايش ايدز وجود نداشت ( P>0.05).ريسك فاكتور افرادي كه به منظور آزمايش HIV اقدام به اهدا خون كرده بودند در 38/3% تماس جنسي ، 18/7% تماس با فرد مشكوك به ايدز ، 3/7% اعتياد تزريقي، 2/8% تاتو بود و 36/5% افراد ريسك فاكتور شناخته شده اي نداشتند. نتيجه گيري در اين مطالعه ، 14/8% از لحاظ آزمايش ايدز اقدام به اهدا خون مي كنند كه اين افراد مي توانند سلامت خون را به مخاطره بيندازند. شايع ترين ريسك فاكتور در افرادي كه جهت آزمايش ايدز مراجعه مي كردند تماس جنسي بود. براي تأمين خون سالم بايد اهداكنندگان خون آموزش مناسبي دريافت دارند به اين منظور كه در مقابل خون اهدايي خود احساس مسؤوليت نمايند تا در صورت وجود ريسك فاكتوري براي ابتلا به ايدز اقدام به اهدا خون ننمايند.

Background and Objectives Some blood donors may donate blood for being informed of their HIV test results; such people are threats to blood and its derivatives. Materials and Methods This study was a cross-sectional study using four choice questionnaires which were distributed among 20800 blood donors who had referred to Shiraz Blood Transfusion Organization. The sample was selected using systematic random sampling. Questionnaire included three parts: part one contained demographic characteristics of donors, part two reasons motivating them to donate blood, and three risk factor of HIV if donation occures for HIV checkup. Chi square and regression analysis were used to analyze the data. Results The average age of donors was 34.4611.3. 87% of donors were male and 12.3% female; 51.8% were married and 48.2% single. 36.3% were first time blood donors and 63.7% had more than one time blood donation record; the average number of blood donation attempts among these subjects was 6.73.2. 61% of them were tested for HIV in routine tests. Totally, 14.8% of these subjects had donated blood for HIV checkup. Blood donation for HIV checkup was more frequent in males, singles and first time donors (P<0.05). There was no correlation between occupation, education status, age and blood donation and HIV checkup (P>0.05). Risk factors of those who had donated blood for HIV tests were identified to be sexual contacts (38.3% of subjects), contacts with HIV suspicious people (18.7%), intravenous drug users (3.7%), and tatooing (2.8%). The rest 36.5 percent had no known risk factors. Conclusions 14.8% donate blood for HIV checkup in this study and could threaten the blood supply. The most common risk factor in those who referred for HIV checkup was sexual contact with high-risk partners. Blood donors should receive suitable training for providing safe blood. To this end, they must feel accountable for their blood donation.