نقش شيخ ابواسحاق كازروني در گسترش اسلام در كازرون (نيمۀ دوم قرن چهارم تا اوايل قرن پنجم هجري)

The Role of Sheikh Abu Eshaq Kazerouni in the Expansion of Islam in Kazeroun (Second Half of the Fourth Century to the Early Fifth Century AH)

شيخ ابواسحاق كازروني در نيمۀ دوم قرن چهارم هجري در خانوادۀ زرتشتي نومسلماني در كازرون متولد شد. اين دوره مقارن با حكومت آل بويه بود كه با سياست تسامح مذهبي از اقليت‌هاي ديني حمايت ‌مي‌كرد و كازرون از اصلي‌ترين مراكز زرتشتي‌نشين فارس محسوب ‌مي‌شد. شيخ ابواسحاق بعد از تحصيل نزد مشايخ فارس، وارد طريقت ابن خفيف (از عارفان بزرگ شيراز) شد؛ چرا كه كاربرد عملي اين طريقت را در حوزة مذهبي بيشتر منطبق با اعتقادات خود مى‌ديد. از اين رو، مقالة حاضر با روش توصيفي ـ تحليلي و با تكيه بر منابع اصلي، درصدد پاسخ به اين پرسش است كه شيخ ابواسحاق چه نقشي در ترويج دين اسلام در كازرون داشتند؟ نتيجة تحقيق حاكي از آن است كه شيخ ابواسحاق در اواخر قرن چهارم هجري طريقت خاص خود، موسوم به طريقت مرشديه، را تأسيس كرد و موعظة خود را در راستاي نشر اسلام در مساجد كازرون آغاز نمود كه با مخالفت حاكمان زرتشتي روبه‌رو شد. شيخ ابواسحاق نيز با ساخت مسجد و خانقاه‌ مرشديه و همچنين تشكيل دستۀ مطوعه در كازرون، نسبت به تضعيف موقعيت زرتشتيان اقدام نمود كه اين عوامل، در غايت موجب گسترش دين اسلام در كازرون شد.

Sheikh Abu Eshaq Kazerouni was born in the second half of the fourth century in a new Muslim Zoroastrian family in Kazeroun. This period coincided with the rule of Al-e Buye, which supported the religious tolerance policy of religious minorities, and Kazeroun was one of the main centers of Zoroastrians of Fars. Sheikh Abu Eshaq entered the tradition of Ibn Khafif (from the great mystics of Shiraz) after studying at the Mashayekh of Persia, because the practical application of this tradition in the religious sphere is more in line with his beliefs. Therefore, the present paper uses a descriptive- analytical method and based on the main sources, seeks to answer the question of what role Sheikh Abu Eshaq played in the promotion of Islam in Kazeroun? The result of the research suggests that Sheikh Abu Eshaq established his own specialty called Morshediyeh Tariqat in the late fourth century AH and began his preaching in the direction of the publication of Islam in the Kazeroon mosques, which was faced with the opposition of the Zoroastrian rulers. Sheikh Abu Eshaq, by constructing a mosque and a monastery of Morshediyeh, as well as the formation of a Military soldier in Kazeroun, sought to weaken the position of Zoroastrian, which ultimately led to the spread of Islam in Kazeroun.