رابطة واليان فيلي لرستان و حكّام زنديه

The Relationship Between the Governors of Fieli of Lorestan and the Rulers of Zandieh

واليان لرستان و طوايف تحت تابعيت آنها رابطه ­اي عمدتاً ستيزه ­جويانه با فرمانروايان زنديه داشتند. اسماعيل ­خان فيلي، قدرتمندترين والي لرستان در دورة مذكور، به ­شدت با قدرت­ گيري كريم خان زند مخالف بود و در تمام دورة­ حكومت خود جنگ­هاي زيادي را با خان زند انجام داد. در دورة پيش و پس از به قدرت رسيدن كريم‌خان، بسياري از ايلات لرستان از حكمران خود، اسماعيل­ خان، تبعيت كردند و در حمايت از وي، با كريم­ خان وارد جنگ شدند. پس از كناره­گيري اسماعيل­ خان از قدرت و در دورة جانشيني پسرانش، محمّدخان و اسدخان، روابط اين حكام و ايلات تحت تابعيت آنها با جانشينان كريم ­خان تا حدودي بهبود يافت و دورة كشمكش آنان به دوره­اي از روابط حسنه و آشتي­ جويانه تبديل شد. هدف اصلي اين پژوهش، واكاوي رابطه حكام فيلي لرستان با فرمانروايان زنديه است كه به روش توصيفي- تحليلي صورت گرفته است. يافته ­هاي پژوهش نشان داده است كه وجه غالب رابطه واليان فيلي لرستان با كريم­ خان زند رابطه­ اي نظامي و توأم با كشمكش و درگيري بود و منازعه بر سر كسب قدرت در خلأ ناشي از مرگ نادرشاه در شكل ­يابي اين رابطه مؤثر بوده است. هرچند ناكامي اسماعيل­خان فيلي در برابر كريم­خان موجب شد كه اين رابطه به دوره ­اي مسالمت ­آميز در اواخر زنديه، اما كوتاه، تغيير يابد.

The Governors of Lorestan and their subordinate tribes had a largely militant relationship with Zandieh rulers. Ismail Khan Feili, the most powerful governor of Lorestan during this period, was strongly opposed to the power of Karim Khan Zand an‎d during his entire period of rule, he carried out many wars with Khan Zand. In the period before and after Karim khancame to power, many of Lorestan elites obeyed their ruler, Ismail Khan, and in support of him, they entered the war with Karim Khan. After Ismail Khan's withdrawal from power and in the succession of his sons, Mohammad Khan and Assad Khan, the relations between these rulers and elites under their citizenship with the successors of Karim Khan were somewhat improved and their period of struggle changed to a period of good relations and reconciliation. The main purpose of this research is to investigate the relationship between the rulers of the Philistines of Lorestan and the Zandieh rulers, which has been done through descriptive-analytical method. Findings of the research show that the dominant aspect of the relationship between the governorates of Fieli of Lorestan and Karim Khan Zand was a military and controversial conflict, and the struggle for power in the vacuum caused by Nadir Shah's death was effective in shaping this relationship. Although the failure of Ismail Khan Fieli against Karim Khan led to a change in the relationship to the peaceful period of late in Zandieh, but it did not last a long time.