تبيين حكومت خوانين بختياري در كرمان و بلوچستان (1342-1330 ق)

Study of the Bakhtiyarid Family’s rule in Kerman and Baluchistan

وابستگي به خاندان قاجار از مهم‌ترين معيارهاي انتخاب حكام ايالات در دوره قاجاريه بود، در تعيين حكام كرمان نيز اين معيار لحاظ مي‌شد. عليرغم اين، دو خاندان غير قاجاري يعني خاندان وكيل‌الملكي و بختياري خارج ازاين‌رويه مرسوم در اين دوره به حكومت كرمان و بلوچستان رسيدند. خوانين بختياري بين سنوات 1912 م/1330 ق تا سال 1923 م/1342 ق در كرمان مصدر كار بودند. پژوهش پيش رو با روش توصيفي – تحليلي و با بررسي اسناد، منابع تاريخ محلي كرمان، تاريخ محلي بختياري و مطالعات جديد در پي پاسخي براي اين پرسش است كه بختياري‌ها بر اساس چه انگيزه‌ها و اهدافي به حكومت كرمان تعيين شدند؟ يافته‌هاي پژوهش حاكي است كه دو خاندان غير قاجاري يعني خاندان وكيل‌الملكي و خاندان بختياري 28 سال، و بيش از 20 درصد از 135 سال طول مدت حكومت كرمان در دوره قاجار را، حكومت كردند. مدت‌زمان حكومت بختياري‌ها در كرمان 66/6 درصد كل ميزان حكومت در دوره قاجار بود. حكام بختياري كرمان وابستگي زيادي به انگلستان داشتند و به قدرت رسيدن آن‌ها در كرمان مبتني بر اعمال‌نفوذ انگلستان بود. تعيين آنان به حكومت كرمان و بلوچستان نقش مهمي در بازيابي قدرت مورد تهديد انگلستان در سال‌هاي منتهي به جنگ جهاني اول در اين منطقه داشت.

Relating to Qajars was one of the most important criteria in selection as Qajarid governors, however, the mentioned respect was observed to appointment of Kerman rulers. In spite of this, the other two families (non- Qajarid) i.e Bakhtiyari and Vakil oul-molki gained power in Kerman not on the mentioned basis of relating to Qajars. The Bakhtiyari Family ruled in Kerman from 1912 to 1923. Using the descriptive-analytic method, the present article seeks to answer the question that what factors and motivations effected on the selection of Bakhtiyari governors? Findings show the two aforementioned families ruled 28 of 135 years i.e. more than 20 percent which Qajarid rulers governed in Kerman. The period took 6/66 the whole of Qajars yoke in the city. The Bakhtiyari rulers depended on Britain drastically and their penetration was based on Britain exertion. Nevertheless, Appointment of them in Kerman and Baluchistan played a pivotal role in revitalizing of Britain power which had been threatened at the end of WWI.