روزنامة (نداي) جنوب؛ بررسي مواضع نخستين روزنامة مخالف قرارداد دارسي در ايران

A Study of Approaches of Rooznameh Neday-e Jonoub as the First Opposition Newspaper Against D'Arcy Concession in Iran

روزنامۀ جنوب با طرح نظرية «دولت مستقل مقتدر»، بر اين باور بود كه دولت بايستي در مقابل نقشه‌ها و طرح‌هاي دولت‌هاي اروپايي، به ­خصوص انگلستان در حوزۀ نفت ايستادگي كند و با تكيه ‌بر اتحاد و وحدت ملي درصدد كسب منافع ملي گام بردارد. هدف نوشتار حاضر آن است تا تصويري مستند از كنش دولت انگلستان در قالب شركت نفت انگليس و ايران بر مبناي نوشتار روزنامة جنوب ارائه دهد كه نويسندگان آن بر اين باور بودند كه اين شركت به نمايندگي از دولت انگلستان عمل مي‌كند و سازمان سياسي يا به گفتة روزنامه «پلتيكي» است كه در تحت پوشش آن درصدد گسترش منافع انگلستان در ايران است. به اين ترتيب روزنامة جنوب خود را به­ عنوان اولين مخالف قرارداد دارسي در ايران مطرح مي­كند و با رصد اقدامات انگلستان نقض مواد اين قرارداد را انعكاس مي­دهد. در نوشتار حاضر پرسشي كه نويسنده با روش تحقيق تاريخي و با مطالعة روزنامه، درصدد پاسخ­گويي به آن است، بررسي اين ديدگاه روزنامة جنوب به قرارداد دارسي است كه از آن به­ عنوان سازماني پلتيكي ياد مي‌كنند تا مباني و علل اين نگاه روزنامه مشخص شود.

One of the most important newspapers of the Constitutional Revolution period, published by Mohammad Bagherkhan Tangestani, is the Rooznameh Jonob. The examination of the critical stance of the Rooznameh Jonoub, in anticipation of the theory of Powerful Independent Government, believes that the government must stand against the plans of European governments and seek national interests on the basis of national unity. The purpose of the present paper is to present a documentary view of the British Government's action in the form of Anglo-Iranian Oil Company during the constitutional era.The newspaper's authors believed that the company was acting on behalf of the British government and was not a commercial organization, but a political organization, in the context of which it seeks to extend the interests of England in Iran, Rooznameh Jonoub itself is the first to oppose the Darcy contract in Iran.The question that author attempts to answer is why the Rooznameh Jonoub view about England and the Darcy contract, which they call a political organization, to determine the causes of this newspaper's view.