بررسي اقتصاد شهري يزد در دورة تيموريان (از 798 هـ.ق تا 856 هـ.ق)

The Study of Yazd's Urban Economy During the Timurid Period (1396 -1452)

شهر يزد در دورة تيموري يكي از درخشان‌ترين و پررونق‌ترين دوران خود را پشت سرگذاشت. تاريخ‌هاي محلي كه در اين دوران نوشته شده ­اند، علاوه بر اينكه خود محصولي از اين رفاه هستند، شواهد زيادي از فراواني ثروت و اقتصاد توسعه ­يافته را نشان مي ­دهند. پاية اصلي اقتصاد شهر بر توليد و تجارت منسوجات بود. هرچند يزد از كشاورزي خودبسنده­اي برخوردار نبود، به خاطر موقعيّت جغرافيايي و قرارگرفتن در مسيرهاي تجاري، به ­ويژه مسير جنوبي منتهي به هرموز، اين امكان را يافته بود كه در تجارت آن دوران نقش مهمي ايفا كند. برخورداري از موقعيّت باراندازي و بندرگاهي در كنار دستيابي به صنعت و مهارت لازم براي توليد پارچه­ هاي ابريشمي و نخي مرغوب و ارائة آن به بازارهاي داخلي و جهاني، اقتصادي پويا و فعال را براي اين شهر به ارمغان آورده بود. آرامش نسبي و سياسي طولاني­ مدّت در دوران حكومت اميرچقماق زمينه را براي اين رشد و بالندگي فراهم كرده بود. آشفتگي­ هاي سياسي اواخر حكومت شاهرخ، نزاع­ ها و درگيري بين مدعيان سلطنت پس از مرگ شاهرخ، اجحافات مالياتي و بلاياي طبيعي براي مدّتي اين توسعه و بالندگي را دچار ركود و وقفه كرد. بررسي اقتصاد شهري يزد و دلايل اين رونق و شكوفايي به روش توصيفي و تحليلي از اهداف اين پژوهش است.

Yazd, a city in central Iran, has experienced one of its brilliant and prosperous periods during the in Timurid era. Local historiographies written in this era, in addition to being a product of this welfare, provide much evidence of the abundance of wealth and developed economy. The mainstay of the city's economy was the production and trade of textiles. Although Yazd did not enjoy a self-sufficient agricultural system, it could play a significant role in the trade of that era due to its geographical location and standing on commercial routes, especially the southern route to Hormuz. Yazd's dynamic economy was due to its short distance to the harbor, as well as the skill and expertise of its people in producing high quality cotton and silk fabrics were sold on the domestic and foreign markets. The relative long-term political stability during the reign of Amir Chakhmaq provided the basis for this economic growth. Of course, the political turmoil of late Shahrokh's rule, the strife and clashes between the successors to conquer his monarchy, tax extortions and natural disasters caused the recession and even pausing of this development for a while. Through a descriptive-analytic method, the urban economy of Yazd in this period and the factors led to its prosperity have been studied.