عنوان مقاله :
دانش رده‌بندي گياهان در كتاب الحشائش ديوسكوريدس
عنوان به زبان ديگر :
Classification of Plants in De Materia Medica (al-Ḥashāʾish) of Dioscorides
پديد آورندگان :
محمدي فر، شمامه بنياد دائره المعارف اسلام - گروه تاريخ علم
كليدواژه :
الحشائش , ديوسكوريدس , رده‌بندي , گياهان
چكيده فارسي :
پدانيوس ديوسكوريدس، پزشك، دارو شناس و گياه‌شناس مشهور يوناني در سدۀ نخست ميلادي، و شخصيتي تأثيرگذار بر داروشناسي دورۀ اسلامي است. وي كتابي در بارۀ مواد دارويي، به ويژه داروهاي گياهي، تأليف كرد كه در دورۀ اسلامي عمدتاً به الحشائش معروف شد. ديوسكوريدس اثرش را به پنج مقاله تقسيم كرده است. مقالۀ سوم اين كتاب بيش از ديگر مقاله‌ها به صورت منسجم به گياهان پرداخته است. ديوسكوريدس نه تنها به نوعي طبقه‌بندي كيفي در كتابش پرداخته است، بلكه تا حدي رده‌بندي زيستي نيز در اثرش به چشم مي‌خورد. در مواردي كه برخي گياهان مورد مطالعۀ او خاصيت و شكل كمابيش يكساني داشته‌اند، آنها را در كنار هم آورده است مانند اعضاي جنس نعنا، و خانواده‌هاي بقولات، كرفسيان، گل مركبان و سيب‌زمينيان. اين روش ديوسكوريدس، تا حدي با سيستم‌هاي رده‌بندي زيستي در سده‌هاي اخير تطابق دارد.
چكيده لاتين :
Pedanius Dioscorides is a famous Greek physician, pharmacologist, botanist who lived in the first century AD, and is considered as one of the most influential authorities on Islamic pharmacology. He was the author of De Materia Medica (usually known as al-Ḥashāʾish in Islamic period), a five-volume Greek encyclopedia about herbal medicine and related medicinal substances, in the third volume, he studies the plants in a more systematic manner. He uses not only a qualitative classification, but also a biological one. He mentions close to each other plants with similar medicinal properties and biological forms. For example, he lists consecutively the members of Mentha (mint) genus and families such as Papilionaceae (bean family), Umbelliferae (celery family), Compositae (daisy family) and Solanacese (nightshades). These divisions correspond partly to biological classification in recent centuries.
