ماهيت جنبش هاي اخير خاورميانه: اسلامي يا سكولار؟

the nature of recent movements in the Middle east : Islamic or secular

جنبش هاي سياسي اخير در خاورميانه با بي ثبات سازي نظم اقتدارگرا و تغيير ادبيات سنتي و توليد گفتمان نوين، نه تنها انفعال سياسي هژمون در زيرسيستم خاورميانه را تغيير داده است، بلكه عصر نويني از سياست منازعه گرايانه را توليد نمود. در اين پيوند، تفسير ايدئولوژيك از كنش هاي جمعي خاورميانه، به عنوان رويكرد تقليل گرا و جانبدار، پاسخگوي ماهيت كنش هاي جمعي منطقه نمي باشد. از منظر ايجابي، جنبش هاي خاورميانه اي درصدد دستيابي به فرديت شهروندي مي باشد و از منظر سلبي، نه تنها بر شعار هاي ارزشي و ايدئولوژيك تمركز نداشتند، بلكه از كنش هاي نمادين عليه اسرائيل، آمريكا و منازعات خاورميانه احتراز نمودند. بنابراين، پرسش از ماهيت جنبش هاي اخير خاورميانه به عنوان اهتمام اصلي نگاشته حاضر مي باشد. فرضيه پژوهش جاري با تأكيد بر رهيافت نئواسلامي، بر اين مسئله تأكيد دارد كه دموكراسي خواهي، حقوق بشر، رفتار برابر دولت از يك سو و تدريج گرايي اسلامي، مدرن سازي اسلام، اعتدال و پيوند پراگماتيك با غرب از سوي ديگر به عنوان مطالبه جنبش هاي اخير مي باشد. در اين راستا، مطالبه دموكراسي در جوامع عربي پيامد صدور دموكراسي غربي نمي باشد، بلكه برآيند تغييرات اجتماعي- فرهنگي به مثابه بخشي از فرآيند جهاني شدن مي باشد. در نتيجه جنبش هاي اخير خاورميانه نشان دادند كه نه تنها دموكراسي متضمن سكولاريسم نمي باشد، بلكه دموكرات ها لزوما ليبرال نمي باشند.