بررسي عوارض زودرس تزريق فرآورده‌هاي خوني در بيماران مركز آموزشي درماني شهيد قاضي طباطبايي تبريز

Blood transfusion acute reactions in hospitalized patients of Hematology and Oncology Center in Shahid Ghazi Hospital (2002-2003)

سابقه و هدف ‌مبتلايان به بدخيمي به‌دليل سركوب مغزاستخوان، سپتي‌سمي وساير عوارض به انواع فرآورده‌هاي‌خوني مناسب نياز دارند ولي خطر بروز عوارض تزريق نيز وجود دارد. عوارض تزريق خون به عوامل متعددي بستگي داشته و در مناطق جغرافيايي مختلف و مراكز پزشكي، متفاوت مي‌باشند. هدف از اين پژوهش تعيين شيوع عوارض زودرس تزريق خون و علايم باليني آن، تعيين ارتباط عوارض با مشخصات فردي بيماران و با برخي ويژگي‌هاي فرآورده‌هاي خوني مي‌باشد. مواد و روش‌ها مطالعه انجام شده توصيفي بود. باروش نمونه‌گيري آسان، 39 عارضه در 4023 موردتزريق فرآورده‌هاي خوني بررسي شد. بيماران تا 2 4 ساعت بعداز دريافت خون از نظر بروز وتغييرات علايم باليني تحت نظرقرارگرفتند. تجزيه وتحليل داده‌ها بااستفاده ازآمارتوصيفي و استنباطي‌ كاي‌دو (Chi-square) وآناليز واريانس صورت گرفت. يافته‌ها عمده‌ترين واكنش‌ها مربوط به پلاكت (56/42%) وگلبول قرمز متراكم (43/58%) بود. شايع‌ترين علايم لرز (2/72%) و افزايش درجه حرارت بدن (2/33%) بود. ميزان بروز واكنش تب‌زاي غيرهموليتيك 2/7% موارد و آلرژيك 2/1% موارد بود. كاهش هاپتوگلوبين در 0/8% موارد واكنش تب‌زاي غيرهموليتيك مشاهده شد. بين متغيرهاي جنس وسابقه تزريق خون‌هاي متعدد باايجاد عوارض ارتباط معني‌داري وجودداشت و در مورد واكنش آلرژيك باتزريق گلبول قرمز متراكم و بروز واكنش ريوي با طول مدت ذخيره سازي پلاكت ارتباط معني‌داري وجود داشت . نتيجه گيري يافته‌ها نشان داد ميزان شيوع عوارض و علايم باليني آن در مبتلايان به بدخيمي، با نتايج مطالعات در ساير بيماران، هم‌خواني دارد. با توجه به رعايت اصول تزريق در تمام مواردي كه عوارض ايجاد شد، ايمني تزريق، درحد قابل قبولي بود. در زنان و افراد با سابقه تزريق‌هاي متعدد خون، بروز عوارض بيشتر بود. تزريق گلبول قرمز متراكم با بروز واكنش آلرژيك و افزايش طول عمر پلاكت با بروز واكنش ريوي همراه بود.پيشنهاد مي گردد از فرآورده هاي خوني با كاهش لكوسيتي و همچنين فرآورده هايي با طول مدت ذخيره سازي كمتر جهت كاهش بروز واكنش ها استفاده گردد.

Background and Objectives Cancer patients due to bone marrow suppression, sepsis, and other relevent complications, require appropriate blood components for transfusion while there are risks of transfusion reactions. These reactions are influenced by many factors varying across different geographic regions and medical centers. This study was performed to determine incidence of early transfusion reactions and their clinical symptoms and signs in cancer patients, and to calculate the correlation of these adverse reactions with some demographic data and some specifications of blood components. Materials and Methods In this descriptive study, 39 reactions from 4023 transfusion attempts were assessed. Patients were monitored for symptoms and changes in vital signs with in 24 hours following transfusion Data analysis was performed by descriptive and inferential statistics (X2 and ANOVA). Results The majority of reactions belonged to platelet (56.43%) and packed cell (43.58%). The most common symptoms were shown to be chill (2.72%), and fever (2.33%). The incidence rate was estimated to be 2.7% for FNHTR, and 2.1% for allergic reactions. Haptoglobin deficiency was found in 0.8% of FNHTR cases. A correlation was observed between sex and history of previous reactions with blood transfusion reactions. Conclusions These findings indicated that incidence of blood randrine reactions and clinical symptoms correlated with other studies. The incidence of reactions in women and individuals with previous history of repeated blood transfusions was shown to be greater. Transfusion of packed cell was associated with allergic reaction and high platelet lifetime, associated with pulmonary reaction. To reduce these reactions, the use of leukoreduced blood products and blood components with short storage period is recommended.