چكيده فارسي :
سابقه و هدف
براي آماده كردن خون سالم و كافي جهت تأمين نياز بيماران، آگاهي از فاكتورهايي كه مردم را به اهداي خون دعوت مي‌كند و از خروج آن‌ها از چرخه اهدا جلوگيري مي‌كند امري ضروري است. با توجه به اهميت اهداكنندگان خون به عنوان تنها منبع خون، برآن شديم تا به بررسي انگيزه‌هاي مثبت و منفي مراجعين به سازمان انتقال خون در شيراز بپردازيم.
مواد و روش‌ها
اين مطالعه يك مطالعه مقطعي بود كه با استفاده از پرسش‌نامه چهارجوابي به منظور بررسي انگيزه‌هاي مثبت و منفي اهداي خون در نيمه اول سال 1383 بر روي مراجعين سازمان انتقال خون شيراز كه براي گرفتن كارت خون به سازمان انتقال خون مراجعه كرده بودند انجام گرفت. حجم مطالعه براساس مطالعات قبلي 10000نفر تعيين شد ونمونه‌گيري براساس نمونه‌گيري تصادفي سيستماتيك انجام گرفت. پرسش‌نامه شامل دو‌قسمت بود: 1- خصوصيات دموگرافيك اهداكنندگان 2- انگيزه‌هاي اهداي خون . از آزمون كاي دو جهت تجزيه و تحليل داده‌ها استفاده شد.
يافته ها
متوسط سن اهداكنندگان داراي انگيزه‌هاي مثبت 9/6 ± 32/7 بود كه 92/1% آن‌ها مرد و 74/3% آن‌ها متأهل بودند. انگيزه‌هاي مثبت اهدا در 65/3% كمك به ديگران، 12/9% آزمايش از نظر بررسي سلامتي، 8/9% جهت تأمين نياز خود يا خانواده، 8/9% اثر مثبت اهدا روي سلامتي و 4% حس كنجكاوي نسبت به اهداي خون بود.
متوسط سن اهداكنندگان داراي انگيزه منفي 7/54 ± 25/22 بود كه 22/7% آن‌ها مرد و 32/3% آن‌ها متأهل بودند. مهم‌ترين انگيزه منفي در آن‌ها در 45/5% ترس از به‌وجود آمدن سرگيجه و ضعف، در 27/3% ترس از ايجاد بيماري به دنبال اهداي خون، در 18/4% ترس از سوزن، 14/5% ترس از ابتلا به عفونت به دنبال اهداي خون و در 4/5% نداشتن وقت كافي بود. انگيزه‌هاي منفي به‌طور معني‌داري در خانم‌ها بيشتر از آقايان بود (p<0.05). ميانگين سن افراد داراي انگيزه‌هاي مثبت به‌طور معني‌داري بالاتر از افراد داراي انگيزه‌هاي منفي بود (p<0.05). وضعيت تحصيل و تأهل ربطي به انگيزه‌هاي اهداي خون نداشت.
نتيجه گيري
در اين مطالعه مهم‌ترين انگيزه مثبت اهدا، كمك به هم‌نوع و حس نوع‌دوستي بود كه اين مطلب بسيار مهم است. در اين مطالعه 12/9% افراد با انگيزه بررسي سلامتي اقدام به اهداي خون كرده بودند كه اين مطلب مي‌تواند سلامت خون و فرآورده‌هاي خوني را به مخاطره بيندازد. مهم‌ترين انگيزه منفي اهدا، ترس از ابتلا به بيماري يا ايجاد سرگيجه و ضعف به دنبال اهداي خون بود كه اين مطلب با آموزش مناسب اهداكنندگان و مراقبت از اهداكنندگان طي اهداي خون برطرف مي‌شود.
چكيده لاتين :
Background and Objectives
To prepare safe and adequate blood supply to meet patients’ needs and ensure a sufficient
number of regular blood donors, knowledge about factors encouraging people to donate blood
regularly is essential. Considering its importance, we aimed to survey positive and negative
motivation for blood donation.
Materials and Methods
This survey is a cross-sectional research with a multiple questionnaire to study the positive and
negative motivation toward blood donation in the first half of 1382 (according to Iranian
calendar) in Shiraz Blood Transfusion Center.
Results
This survey was conducted on subjects with positive motivation who referred to blood
transfusion center at the mean age of 32.73 ± 9.6. 92.1% of the subjects were male, and 7.9
female, and 74.3% married. Positive motivation for blood donation included altruistic causes
(65.3%), check-up purposes (12.9%), income-earning goals (8.97), the positive impact of
donation on health (8.9%), and curiosity about blood donation (4%).
Positive motivation for blood donation was considered as a help to other people (65/3) 12/9%
for check up of their health, 8/9% for supportings a family member and 8/9% for positive
effect of blood donation in health, 4% for their curiosity toward blood donation.
The mean age of the subjects with negative motivation was 25.22 ± 7.54. 22.7% were male,
77.3 female, and 67.7% single. The most important negative motivation was dizziness and
faint (45.5%), and lack of time (4.5%). Negative motivation in women was statistically more
significant than men (p<0.05).
Conclusions
In this study, the main positive motivation for blood donation came out of altruistic reasons,
which are considered to be very positive. 12.9% of people just donated for check up that can
endanger blood safety.The most important negative motivation was fear of dizziness and faint
or disease as a result of donation. This can be removed through holding educational programs
and providing sufficient care for donors.
