رضايتمندي اهداكنندگان خون از سازمان انتقال خون ايران و عوامل مرتبط با آن در سال 1382

Satisfaction evaluation of blood donors of Iranian Blood Transfusion Organization in 2003

سابقه و هدف تامين خون كافي و سالم براي نيازمندان به خون و فرآورده‌هاي خوني وظيفه اصلي سازمان انتقال خون ايران مي‌باشد، لذا بررسي ميزان رضايتمندي اهداكنندگان از شرايط اهدا، نحوه ارتباط پزشك و پرسنل خون‌گيري با اهداكننده و سهولت دسترسي به مراكز خون‌گيري در جلب اهداكنندگان سالم و مستمر و افزايش تعداد آن‌ها و نهايتاًَ تامين خون سالم و كافي اهميت به سزايي دارد. تحقيق حاضر به منظور آگاهي علمي و منطقي از ميزان رضايتمندي اهداكنندگان جهت استفاده برنامه‌ريزان و مسؤولان واحدهاي فني و آموزش، جذب و حفظ اهداكنندگان سازمان انتقال خون انجام شده است. مواد وروش‌ها مطالعه‌ انجام شده از نوع توصيفي ـ تحليلي بود. نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه‌گيري طبقه‌اي، فرمول‌هاي آماري و تعيين شاخص رضايتمندي مشخص شدند. جامعه مورد مطالعه شامل حجم كل اهداكنندگان(2508 نفر) بود و پرسش‌نامه‌ها از طريق مراجعه مستقيم پرسشگران به هر يك از اعضاي جامعه مورد مطالعه تكميل شد. يافته‌ها توسط آزمون‌هاي آماري كاي دو( Chi-square ) و T-test)t) با نرم افزار SPSS تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها بين نحوه مواجهه، ارتباط پزشك و پرسنل خونگيري در طي مدت مشاوره و خونگيري و هم چنين مراقبت‌هاي پس از اهداي خون با ميزان رضايتمندي ارتباط مستقيم وجود داشت. بين شرايط فيزيكي محل خونگيري و خدمات ارايه شده پس از اهداي خون، با ميزان رضايتمندي ارتباط مستقيم وجود داشت. بين تحصيلات و شاخص كلي رضايت، اختلاف معني‌داري وجود داشت به اين معني كه هر چقدر تحصيلات بالاتر رود، ميزان رضايت پايين مي‌آيد(0/05 >p ). بين جنس مذكر و مؤنث، اختلاف معني‌داري مشاهده نگرديد. ميزان رضايت از مراكز سيار به شكل معني‌داري بيشتر از مراكز ثابت بود(0/006= p ). در مورد دفعات مراجعه براي اهداي خون، رضايت گروه مراجعه كنندگان مجدد(دو بار بيشتر) بيشتر از گروهي بود كه يك بار مراجعه كرده بودند(0/04= p ). نتيجه گيري بيشترين سطح رضايت اهداكنندگان از نحوه مواجهه و ارتباط پرسنل بخش خونگيري طي مدت خونگيري با اهداكنندگان مي‌باشد و كمترين سطح رضايت اهداكنندگان از فواصل مكاني پايگاه‌هاي اهداي خون و سهولت دسترسي به پايگاه‌هاي انتقال خون است و سطح رضايت بالاتر از ميزان 50% مي‌باشد.

Background and Objectives Satisfaction of blood donors plays a critical role in providing safe and adequate blood supply for patients. This study aimed to evaluate the level of satisfaction of blood donors in Iranian Blood Transfusion Organization (IBTO). Materials and Methods This was a cross-sectional study with the involvement of 2508 blood donors selected in proportion to the average distribution of blood donors in different provinces of Iran. The random sampling method was used. Questionnaires were directly handed over to blood donors. Results There was a positive relationship between behavior of physicians or other care staff with satisfaction level of blood donors. Physical conditions of donation sites play an important role in satisfaction level of blood donors. There was a negative correlation between education level and satisfaction of blood donors; the higher the education level, the less the rate of satisfaction. There was not any significant difference in satisfaction of blood donors in terms of sex. Satisfaction rate of blood donors was higher among those referring to blood drives than those to blood centers. Satisfaction rate among repeat blood donors was more than twice that among first-time blood donors (PV=0.04). Conclusions The highest satisfaction value is attributed to the behavior of the personnel involved in phlebotomy and physicians. The lowest satisfaction value pertained to accessibility of blood donor centers. Overall satisfaction rate was more than 50% showing a figure, higher than our previous estimation.