تاثير زير حد كشندگي سم ديازينون بر پارامترهاي خوني و بافت هاي آبشش و عضله بچه ماهي قره برون

اين مطالعه به منظور بررسي سميت آفت كش ديازينون به عنوان يك آلاينده اكو سيستم هاي آبي بر روي تغييرات آسيب شناسي بافت عضله و آبشش بچه ماهيان قره ­­برون و آگاهي از تغييرات پارامترهاي خوني آنها در مركز تكثير و پرورش ماهيان استخواني شهيد انصاري در سال 1392 انجام گرديد. در اين آزمايش تعداد 50 عدد بچه ماهي قره­ برون با ميانگين وزني 3 تا 5 گرم مورد بررسي قرار گرفتند. بر اساس روش O.E.C.D به مدت 14 روز در معرض غلظت­ هاي 25 و 50 و 75 درصد از LC50 سم ديازينون (كه برابر 4/38 ميلي گرم بر ليتر است) به صورت ساكن قرار گرفتند. از هر تيمار به طور تصادفي نمونه گرفته و سپس به آزمايشگاه منتقل شدند .جهت خون گيري (در شرايط آرام بدون ايجاد هر گونه استرس)، با استفاده از سرنگ 2 ميلي ليتري از ساقه دمي خون گرفته و در ظرف حاوي ضد انعقاد هپارين ريخته شد.پارامترهاي خون شناسي با استفاده از روش هاي استاندارد اندازه گيري شدند. نتايج حاصله بيانگر آن است كه ميانگين تعداد گلبولهاي قرمز خون در نمونه شاهد 104×71 و تيمار1 104 ×65 و تيمار 2 104×63 و تيمار 3 104×62 و ميزان هماتوكريت در نمونه شاهد23 درصد و تيمار1 ، 21 درصد و تيمار 2 ،20 درصد و تيمار3 ،19 درصد بوده و قرابت بين فاكتورهاي هماتولوژيك مورد نظر را آناليز آماري معني دار نشان داده است (P≤0/01). بين تعداد گلبولهاي قرمز و حجم متوسط گلبولي و هماتوكريت ارتباط است، يعني ممكن است تعداد گلبولهاي قرمز در دو شرايط مختلف يكسان باشد ولي اين تشابه در حجم متوسط گلبولي وجود نداشته باشد بدليل اينكه هماتوكريت آنها فرق مي كند و يا با افزايش تعداد گلبول قرمز از مقدار هماتوكريت كاسته شود و از اين جهت حجم متوسط گلبولي كاهش را نشان مي­دهد. ميانگين حجم متوسط گلبولي بر حسب ميكرون مكعب حداقل 317 ميكرون مكعب در تيمار3 و حداكثر 358 ميكرون مكعب در گروه شاهد بود. مقدار هموگلوبين در ماهيان خاوياري مانند ساير موجودات ديگر ارتباط مستقيمي با تعداد گلبولهاي قرمز دارد به طوري كه افزايش تعداد گلبول هاي قرمز ميزان هموگلوبين نيز بالا مي ­رود و بالعكس. نمونه بافت­هاي عضله و آبشش در هر تيمار، در محلول بوئن تثبيت و مقاطع نمونه بافت­ها با ضخامت 7 ميكرون برش يافته و با استفاده از روش هماتوكسيلين-ائوزين رنگ آميزي و توسط ميكروسكوپ نوري مورد مطالعه قرار گرفتند. تاثيرات آسيب شناسي بافتي ديازينون بر روي بافت عضله دژنره شدن، ادم، واكوئله شدن، نكروز شدن و آتروفي شدن رشته هاي عضلاني را در تيمارها نشان داد. همچنين پرخوني، چسبيدن تيغه­ هاي آبششي، نكروز سلولهاي كلرايد و بهم ريختن ساختار تيغه­ هاي آبششي از مهم ترين تغييرات مشاهده شده در ماهيان تحت تاثير سم ديازينون بود. اين تغييرات آسيب شناسي بافتي با افزايش غلظت سم به طور معني داري افزايش يافت و ميزان مرگ و مير با افزايش ميزان غلظت سم افزايش يافت.