ارزيابي توان توليدات طبيعي سد آزاد سنندج جهت توليد ماهي

Natural Production assessment of Azad Sanandaj reservoir to produce fish

هدف از اين تحقيق بررسي پارامترهاي زيستي آب پشت سد سنندج و برآورد ميزان توليد اوليه و ثانويه و در نهايت توان توليد ماهي بود. در اين مطالعه جوامع پلانكتوني و كفزيان به صورت فصلي به همراه سنجش مقدار كلروفيلa طي يكسال از خرداد 1394 تا خرداد 1395 مورد بررسي قرار گرفتند. جمع آوري فيتوپلانكتون بوسيله نسكين از سه لايه سطحي، مياني و لايه نزديك بستر، زئوپلانكتون توسط تور پلانكتون، تعيين توان توليد اوليه پشت سد درياچه از طريق سنجش ميزان كلروفيل a و بررسي ماكروبنتوزها كفزيان (اپي فونها و اينفونها، Infuna) توسط نمونه‌بردار گرب (bottom grab sampler) صورت گرفت. بررسي ميزان كلروفيل a در درياچه پشت سد آزاد سنندج طي فصول مختلف نشان داد كه ميانگين سالانه آن 0/5±3/5 ميلي گرم بر متر مكعب بوده كه بيشترين ميزان ميانگين كلروفيل در فصل زمستان با 1/4±8/8 ميلي گرم بر متر مكعب و كمترين ميزان ميانگين آن در فصل تابستان با ميانگين 0/1±0/6 ميلي گرم بر متر مكعب كه پتانسيل توليد ماهي از طريق ميزان كلروفيل a با توليد اوليه فيتوپلانكتوني 324 گرم در متر مكعب و وزن خشك 162 گرم در متر مكعب، 218 كيلوگرم در هكتار مي­باشد. تركيب و تنوع گونه اي فيتوپلانكتون ها نشان داد كه در مجموع 54 گونه در درياچه پشت سد آزاد سنندج شناسائي گرديد كه در اين مطالعه 6 گروه فيتوپلانكتوني Bacillariophyta ، Chrysophyta، Pyrophyta، Cyanophyta، Chlorophyta و Euglenophyta به ترتيب با 20، 1، 9، 6، 16، و 2 گونه مشاهده شدند. همچنين ميانگين سالانه فيتوپلانكتون ها 105×2/0±13/4 عدد در متر مكعب و ميانگين زي توده آنها 3/3±7/3 ميلي گرم بر متر مكعب بود. تركيب گونه زئوپلانكتون با 25 گونه متعلق به 3 گروه Copepods، Cladocera و Rotatoria بوده كه گروه گردان تنان (Rotifera) بيشترين تعداد گونه (18 گونه) را دارا بودند. همچنين ميانگين تراكم زئوپلانكتون 8333±20658 عدد در متر مكعب بود. ماكروبنتوزهاي موجود در درياچه پشت سد آزاد سنندج متعلق به تنها يك گروه يعني Oligochaeta (با دو خانواده Tubificidae و Lumbriculidae) بوده كه ميانگين تراكم و زي توده آن به ترتيب 847/3±1145/5 عدد در متر مربع و 2/8±4/1 گرم بر متر مربع به ثبت رسيد. يافته هاي اين تحقيق بر اساس وضعيت تغذيه گرايي (سطح تروفيكي =Trophic index) بيانگر اليگوتروف و اليگومزوتروف اين درياچه بوده است. با توجه به ميزان توليدات اوليه اين درياچه توان توليد 222 كيلو گرم ماهي را دارد.

The aim of this research was to study the biological parameters, primary and secondary production assessments and fish production capacity in Azad Sanandaj reservoir. In this study, planktonic and macro invertebrates accompanied with chlorophyll a measurements were conducted in one year trial from June 2015 to June 2016. Phytoplankton were gathered with water bottle sampler in three layers; surface, mid and near-bottom layers, zooplankton were collected by plankton net, determining the initial production capacity in the reservoir by measuring the chlorophyll content and studying its macrobenthos by bottom grab sampler to investigate episodes and infusions. Data showed that chlorophyll a concentration was 3.5±0.5 mg.m2; the highest mean was in winter with 8.8±1.4 mg.m2 and its lowest average in summer with 0.6 ± 1.0 mg.m2. Fish production capacity, based on the primary production (328g.m3 with 168 g.m3 dry weight) was estimated of 218 kg/hectare. The composition and species diversity of phytoplankton showed that 54 species were identified in the Azad Sanandaj reservoir. In this study, six groups of phytoplankton; Bacillariophyta, Chrysophyta, Pyrophyta, Cyanophyta, Chlorophyta and Euglenophyta were identified with 20, 1, 9, 6, 16, and 2 species, respectively. Also, the annual average of phytoplankton was 13.4±2.10 ind.m3 and 7.7±3.3 mg.m3. Zooplankton species composition was 25 species belonged to the three groups; Copepods, Cladocera and Rotatoria, the last with 18 species dominant throughout the year. The average zooplankton abundance was recorded with 8333±20658 ind.m3. The macrobenthos in Azad Sanandaj reservoir was belonged to only one group, Oligochaeta, its average abundance and biomass were 1145.5±847 ind.m2 and 4.1±2.8 g.m2. The findings of this research indicated oligotrophic and oligomesotrophic of the reservoir in which it seems to be changed into eutotroph due to increase of aquaculture activity in future. According to the primary production, the lake can produce 222 kg of fish.