اثرات پرورش ماهي در قفس‌هاي شناور بر رسوبات بستر و ساختار اجتماعات بزرگ بي‌مهرگان كفزي در جنوب درياي خزر، كلارآباد

The effects of fish culture in floating cages on the seabed sediments and macrobenthos community in the southern Caspian Sea, Kelarabad

اين مطالعه به‌ منظور بررسي اثرات پرورش ماهي در محل استقرار قفس‌هاي دريايي در منطقه كلارآباد واقع در جنوب درياي خزر انجام‌شده است. نمونه‌برداري در سه جهت محل استقرار قفس‌ها؛ شرق، غرب و جنوب (سمت ساحل درياي خزر) انجام گرفته است. به اين منظور 4 ايستگاه در هر سمت، از سايه قفس‌ها (5 متري) تا فاصله 1000 متري قفس‌ها (شاهد) برحسب فاصله در نظر گرفته شد. آناليز دانه‌بندي، ميزان درصد سيلت – رس (ذرات كوچك‌تر از 63 ميكرون) را با دامنه (98/4- 25/44) و ميانگين درصد مواد آلي (TOM) در رسوبات را با دامنه (7/21-1/74) نشان داد. آن‌طور كه نتايج نشان مي‌دهد در كل دوره درصد ذرات دانه‌ريز و از جنس ذرات سيلتي ( mm0/063) بوده و بيشترين درصد مواد آلي در ايستگاه 3 (100 متري) در اوايل دوره پرورش (دي ماه) نشان داد جايي كه مي‌تواند به دليل وجود جريانات دريايي (سيلكون و آنتي سيلكون) از غرب به شرق بستگي داشته باشد. براساس نتايج، بيشترين تراكم در ايستگاه شاهد و كمترين تراكم در سايه قفس‌ها بوده است كه مي‌تواند به دليل فعاليت پرورش در قفس‌هاي دريايي و جريانات آبي بستگي داشته باشد. از نظر زي‌توده نيز كمترين ميزان در سايه قفس‌ها و بيشترين ميزان در ايستگاه 100 متري از قفس‌ها بوده است، جاييكه مي‌تواند به دليل حضور گونه Cerastoderma lamarki در ايستگاه 100 متري اعلام نمود كه به دليل بزرگ جثه بودن و مقاوم بودن به شرايط ناپايدار حاكم بر محل استقرار قفس‌هاي دريايي با توجه به جريانات آبي كه سبب جابجايي و حمل بيشتر مواد آلي از محل استقرار قفس‌ها به اين نقطه شده است منجر به افزايش زي‌توده گرديد. محدوده‌ي شاخص شانون بين 0/92-0/29 تعيين شد كه نشان‌دهنده‌ي تنوع پايين منطقه مورد مطالعه مي‌باشد. اندازه‌گيري شاخص‌هاي بيولوژيك مانند تنوع، فراواني، گونه‌هاي شاخص، اختلافات جزئي را بين ايستگاه زير قفس و ايستگاه دور از قفس، نشان دادند كه بخشي از اين اختلافات مي‌تواند ناشي از فعاليت پرورش ماهي در قفس‌ها باشد.

This study has been in order to investigate the effects of cage culture in the south of the Caspian Sea, Kelarabad. Sampling was in three direction of cages, East, West and South (the coast of Caspian Sea). For this purpose, four stations on each side of the cages was considered in terms of distance, the shadow (5 meters) to a distance of 1000 meters cages (control). Grain size analysis shows, the silt - clay (particles smaller than 63 microns) with mean (25/44- 98/4) and the average percentage of total organic matter (TOM) in deposits with mean (1/74-7/21). As the results show in all of the period of fine-grained particles was silt particles (mm ˂0/063), The highest the percentage of total organic matter at station 3, and the highest percentage of organic matter showed in Station 3 (100 meter) to early (January), where it can because of sea currents (silicon and anti-silicon) from West to East. The results showed that the abundance of benthic invertebrate in station 4 (control) was higher than in the shadow of cages, which can be due to the cage culture and water flow. The lowest of the biomass was in the shadow of the cages and the highest was in station 3 (100 meters), in which can be due to presence of big species and high resistance to unstable conditions governing the location of marine cages to depend Cerastoderma lamarcki. According to the water flow that move and carry more organic matter from where the cages to this point has led to an increase in biomass. Shannon index range was determined between 0/29- 0/92 that reflects the diversity is low of the study area. Measurement of biological indicators such as diversity, abundance, indicator species, slight differences between the station bottom of cage and the station away from the cage, showed that some of these differences may be caused by fish farming in cages.