گندم رصد سازگار با ديم‌ زارهاي سردسير استان‌هاي اردبيل و آذربايجان‌شرقي

Rasad Adoptive Wheat Cultivar for Planting in Cold Drylands of Ardebil and East Azerbaijan Provinces

گندم رصد از تلاقي گندم سرداري (Sefid)با لاين خارجيFenkang15 ايجاد و به علت وجود ويژگي‌هاي زراعي مناسب در آزمايشات ديم انتخاب و براي كاشت در برخي مناطق سردسير ديم معرفي شد. عملكرد دانه بيشتر و سازگاري آن با مناطق سرد اردبيل و شمال استان آذربايجان‌شرقي موجب استقبال كشاورزان ديم كار از اين رقم شده است. ميانگين عملكرد دانهرقم رصد و شاهدهاي سرداري و آذر2 در ايستگاه‌هاي اردبيل و مراغه به ترتيب 2547، 2152 و 2196 كيلوگرم در هكتار بود،كه رقم رصد بيش از 351 كيلوگرم در هكتار عملكرد دانه بيشتري (17 درصد) نسبت به شاهدها داشت. ميانگين وزن هزار دانه ارقام رصد، سرداري و آذر2 به ترتيب 39، 37 و 35 گرم بود. رقم رصد در سال زراعي 83-1382 در آزمايش آنفارم در منطقه اردبيل با توليد 3570 كيلوگرم در هكتار نسبت به رقم سبلان (1405 كيلوگرم در هكتار) برتري معني‌داري (154 درصد برتري) داشت. براساس نتايج رقم رصد از سازگاري و پايداري توليد برخوردار است و مي‌تواند به دليل دارا بودن ويژگي‌هايي از جمله عملكرد دانه و وزن هزار دانه بيشتر، كيفيت خوب نانوايي، تحمل به بيماري زنگ زرد، مقاومت به سرما موجب افزايش و پايداري توليد گندم ديم در ديم‌زارهاي منطقه شمال‌غرب كشور شود.

Rasad was generated by crossing between Fenkang15 and Sardari (Sefid local variety) and based on its appropriate agronomic traits under rainfed trials was released for cultivation in rainfed condition in some areas of cold regions. Its higher grain yield and adaptability was favoured its cultivation in cold areas of Ardabil and north of East Azarbaijan. Means of grain yield for Rasad, Sardari and Azar2 in Ardabil and Maragheh were 2547, 2152 and 2196 kgh-1, respectively, during 1999-2013 cropping season. Results showed that the means of 1000 Kernel weight for Rasad, Sardari and Azar2 were 39, 37 and 35 gr. respectively. On farm study showed that new cultivar had higher grain yield (3570 kgh-1) compared with Sabalan (1405 kgh-1) under farmer field in Ardabil. Based on these results, theRasad cultivar with high tolerant to cold and drought stresses and grain yield adaptability and stability was suitable cultivar for planting in the cold drylands of Ardabil and East Azerbaijan provinces.