تأثير مداخله آموزشي بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي جهت ارتقاء رفتارهاي پيش‌گيري‌كننده از ايدز در آرايشگران مرد سيرجان

The Effects of an Educational Intervention Based on the Health Belief Model to Enhance HIV-Preventive Behaviors among Male Barbers in Sirjan

زمينه و هدف: شيوع بيماري ايدز در جهان در حال گسترش بوده و به يك مشكل اضطراري تبديل ‌شده است. بعضي از گروه‌ها از جمله آرايشگران نقش مؤثري در انتقال بيماري ايدز دارند. اين مطالعه با هدف بررسي كارايي مداخله آموزشي بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي در خصوص رفتارهاي پيش‌گيري‌‌كننده از ايدز در آرايشگران مرد شهرستان سيرجان در سال 1394 انجام شد. مواد و روش‌ها: اين پژوهش يك كارآزمايي آموزشي بود. جمعيت مورد مطالعه، تعداد 200 نفر از آرايشگران مرد تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني شهرستان سيرجان بودند كه به‌طور تصادفي به دو گروه مداخله (100 نفر) و كنترل (100 نفر) تقسيم شدند. مداخله آموزشي طي دو جلسه 60 دقيقه‌اي انجام شد. اطلاعات از طريق تكميل پرسش‌نامه محقق ساخته روا و پايا شده (حاوي 49 سؤال) طي مصاحبه مستقيم قبل از مداخله آموزشي و سه ماه بعد از آن، جمع‌آوري گرديد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي مجذور كاي، دقيق فيشر، t مستقل و t زوجي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: پس از مداخله، نمره‌هاي آگاهي در هر دو گروه مداخله و شاهد افزايش يافت. اين يافته به علت اجراي برنامه‌هاي آموزشي روتين در آن مراكز بود. همچنين پس از مداخله، نمرات حساسيت درك‌شده، شدت درك‌شده، منافع و موانع درك‌شده، راهنما براي عمل و خودكارآمدي نيز در گروه مداخله به طور معني داري افزايش داشت (0/001>p) ولي در گروه شاهد، افزايشي نداشت و اختلاف معني‌داري مشاهده نگرديد (0/05

Background and Objectives: The AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) epidemic is considerably widespread across the world, turning out to be an exigent problem. Some groups such as barbers have a more effective role in HIV/AIDS transmission. The aim of this study was to assess the effects of an educational intervention based on the Health Belief Model (HBM) to enhance HIV-preventive behaviors among male barbers in Sirjan. Materials and Methods: This was an educational trial study. Two hundred male barbers attending health centers in Sirjan city, were selected to participate in this study (100 in intervention group and 100 in control group). The intervention was conducted over two sessions in 60 minutes. Data were collected by conducting a validated and reliable questionnaire made by researcher (including 49 questions) before intervention and three months after intervention. Data was analyzed by chi-square, Fisher's exact, paired t-test and independent t-test. Results: After intervention, knowledge scores increased significantly in both intervention and control group, which was probably due to the routine education program in that center. Perceived susceptibility, severity, benefits, and barriers, cues to action, and self-efficacy changed significantly in the intervention group compared to the control group (p<0.001). But, there was no increase or significant difference in the control group (p>0.05). Conclusion: HBM was effective in educating the male barbers. Therefore, it is proposed traditional training methods along with the HBM in training barbers.