سال‌ سنجي زيركن به روش U-Pb و بررسي شواهد وجود پي‌سنگ قديمي (پيش از كامبرين پيشين و مياني) در ايران بر پايه‌ي زيركن‌ موروثي، بررسي موردي: مجموعه گرانيتوئيدي جبال بارز

The U-Pb dating of Jebale Barez plutonic complex: Evidence for the Old Iranian basement in the SE of Urumieh-Dokhtar magmatic zone.

مجموعه­ي نفوذي جبال بارز متشكل از چندين توده­ي‌ نفوذي گرانيتوئيدي بوده كه در خاور و شمال­خاوري جيرفت و در جنوب استان كرمان قرار گرفته­اند. تركيب سنگ­شناسي اين مجموعه شامل فلدسپار قليايي گرانيت، گرانيت، گرانوديوريت، كوارتزسينيت و كوارتزديوريت است. اما سنگ نفوذي غالب در اين منطقه، گرانوديوريت است. نسبت U-Th در سنگ­هاي گرانيتوئيدي يك وسيله­ي مناسب براي تعيين چگونگي سنگ­زايي است. بر اين اساس، سنگ­هاي گرانيتوئيدي جبال بارز داراي خاستگاه ماگمايي هستند، زيرا نسبت U-Th در آنها كمتر از 5 است. اين ويژگي به همراه بسته شدن ايزوتوپي زيركن تا Ċ900، اجازه مي­دهد تا اطلاعات به دست آمده از نسبت U-Pb را نماينده­ي سن مجموعه­ي گرانيتوئيدي جبال بارز فرض كرد. بر اساس سال­سنجي زيركن به روش U-Pb، سن توده­ي گرانيتوئيدي جبال بارز 71/0±48/15 ميليون سال برآورد شده است. مي­توان تصور كرد كه در اين گستره­ي زماني، تفريق ماگمايي در منطقه­ي جبال بارز كامل شده و اين توده­هاي نفوذي به صورت پي در پي و با فاصله­ي زماني بسيار كم نفوذ كرده و در پوسته جايگيري كرده­اند. همچنين، برپايه­ي بررسي­ها مشخص شد كه برخي از زيركن­ها موروثي بوده و سن­هاي ناسازگاري نشان مي­دهند. پس از بررسي­ها مشخص شد كه اين زيركن­هاي موروثي، به پي­سنگ قديمي ايران (پروتروزوئيك پيشين و مياني) وابسته بوده و در مشاهدات صحرايي روي زمين رخنمون ندارد.

The Jebale-Barez plutonic complex (JBPC) is composed of granitic rocks and located in the E-NE of Jiroft in the SE part of Kerman Province. It is mainly consists of granodiorite but alkali-feldspar granite, granite, quartz-syenite and quartz-diorite can be observed in the region. The U-Th ratio in granitoids was used for petrogenetic studies. In this point of view, the JBPC has U-Th ratio lower than 5 which may imply its magmatic origin. The zircon isotopic closure of 900 °C and U-Pb ratio indicated that the U-Pb age (15.48±0.71 Ma) could be assigned to the crystallization of granitic magma. Some analyzed zircon crystals display inherited ages of Iranian basement (Early and Middle Proterozoic) which is not exposed in the study area.